İşsizlik maaşı alırken kişinin ve ailesinin genel sağlık sigortası primleri İŞKUR tarafından ödendiği için, başvuru süresinin geçirilmesi halinde sağlık sigortasından ücretsiz yararlanma hakkı da kaybediliyor. İşsiz kalan bir kişi, 30 gün içinde başvuru yapmadığında sadece maaş değil, sağlık desteğinden de mahrum kalabiliyor.
İŞSİZLİK MAAŞI SADECE GELİR KAPISI DEĞİL
İşsizlik maaşı, İŞKUR tarafından işsiz kalan kişilere verilen temel yardımlardan biri. Ancak sistem, yalnızca maaş ödemesinden ibaret değil. Maaş alındığı süre boyunca işsiz kalan kişinin ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin genel sağlık sigortası primleri de İŞKUR tarafından karşılanıyor. Böylece işsiz kalan kişi ve ailesi, sağlık hizmetlerinden ücretsiz faydalanmaya devam edebiliyor. Bu hak, başvuru sonrası otomatik olarak devreye giriyor; ek bir işlem yapılmasına gerek kalmıyor.
30 GÜN İÇİNDE BAŞVURMAYANLAR HAK KAYBEDİYOR
İşsizlik maaşına başvurular, işten ayrılış tarihinden itibaren 30 gün içinde yapılmalı. Bu süre aşılırsa, başvuru süresince geçen her gün ödenek süresinden düşüyor. Örneğin, 180 gün işsizlik maaşı almaya hak kazanan biri, başvurusunu 60 gün sonra yaparsa 30 gün geç başvurduğu için sadece 150 günlük maaş alabiliyor.
Bu nedenle uzmanlar, işsizlik maaşı başvurularının mümkün olan en kısa sürede yapılmasını öneriyor.
MAAŞ ALIRKEN İŞE BAŞLAMAK HAK KAYBETTİRMİYOR
Maaş almaya başladıktan sonra işe giren bir kişinin ödemeleri durduruluyor. Ancak bu durum, hakkın tamamen kaybedildiği anlamına gelmiyor. Kalan süre, kişi tekrar işsiz kaldığında kullanılabiliyor. Örneğin, 10 aylık hak kazanıp 2 ay ödeme alan biri, işe girdikten sonra tekrar işsiz kalırsa kalan 8 aylık hakkını değerlendirebiliyor. Üstelik bu ikinci ayrılışın nedeni istifa olsa bile önceki haklar yanmaya devam ediyor.
Yeni iş yerinde en az 1080 gün prim ödeyerek çalışan kişi ise tamamen yeni bir işsizlik maaşı hakkı elde edebiliyor.
İSTİFA EDENLER VE İKALE ANLAŞMASI YAPANLAR MAAŞ ALAMIYOR
İşsizlik maaşı alabilmek için işten kendi isteğiyle ayrılmamış olmak gerekiyor. İstifa eden ya da işverenle karşılıklı anlaşarak işten ayrılanlar (ikale sözleşmesi imzalayanlar), bu haktan yararlanamıyor. Firmaların sunduğu "çıkış paketi" veya "ikale anlaşması" kapsamında işten ayrılan çalışanlar da işsizlik maaşı alamıyor.
Bazı durumlarda, işverenlerin işçiyi yanlış kodlarla SGK'ya bildirdiği tespit edilirse, haksız yere alınan maaş İŞKUR tarafından geri isteniyor. Tahsilat hem işçiden hem de işverenden yapılabiliyor.
İŞSİZLİK MAAŞI BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
İşsizlik maaşı için başvurular; e-Devlet üzerinden, www.iskur.gov.tr adresinden, doğrudan İŞKUR birimlerinden yapılabiliyor. Başvurunun ardından İŞKUR, kişinin prim bilgilerini kontrol ediyor ve iş arayan kaydı açarak danışman atıyor. Böylece mesleki eğitim ve danışmanlık hizmetleri de sağlanmaya başlanıyor.
