Pastırma sıcakları nedir? sorusu, özellikle sonbaharın serin günlerinde ansızın gelen ılık havaları merak edenler tarafından sıkça soruluyor. Meteorolojik olarak pastırma sıcakları, sonbaharın bitimine yakın, hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde ani bir yükseliş gösterdiği kısa süreli bir dönem olarak tanımlanıyor. Halk arasında “pastırma yazı” veya “kocakarı yazı” olarak da bilinir.
PASTIRMA SICAKLARI NE ADAR SÜRER?
Gündüz sıcaklıkları 20°C’yi aşabilir, rüzgar hafif, gökyüzü çoğunlukla açıktır. Nem oranı düşüktür, bu da havayı kuru ve ferah kılar. Genellikle 5-10 gün, bazı yıllarda 2 haftaya kadar uzayabilir.
Doğa için son bir canlanma sağlar; bitkiler son kez güneşlenir, tarım ürünleri olgunlaşır. İnsanlar için ise yürüyüş, piknik ve açık hava aktiviteleri için ideal fırsat oluşturur.
NEDEN PASTIRMA SICAKLARI DENİYOR?
Adı, Anadolu’nun geleneksel pastırma yapım sürecinden geliyor. Bu dönemde gündüz sıcak, gece soğuk olur: Gündüz sıcaklık etin gözeneklerini açar. Gece soğuk ise çemen karışımının ete iyice işlemesini sağlar.
Eskiden kasaplar ve köylüler, etleri bu kuru ve güneşli günlerde kuruturdu. Bu kültürel miras, fenomeni unutulmaz kılan bir detay olarak günümüze kadar gelmiştir.
PASTIRMA SICAKLARININ METEOROLOJİK NEDENLERİ
Pastırma sıcakları, kutuplardan gelen soğuk hava kütlesinin hareketsizleşerek yüksek basınç merkezi oluşturmasıyla tetiklenir. Bu sistem, havanın dikey hareketini engeller ve puslu, güneşli bir hava meydana getirir. Bazı yıllarda sıcaklıklar 25°C’ye ulaşırken, diğer yıllarda gecikmeli başlıyor.
Benzer fenomenler dünya genelinde de görülüyor: ABD’de “Indian Summer”, Almanya’da “Altweibersommer” (Kocakarı Yazı) olarak biliniyor.
TÜRKİYE’DE PASTIRMA SICAKLARI NE ZAMAN?
Türkiye’de pastırma sıcakları genellikle Ekim sonu ile Kasım ortası arasında görülür. Bölgesel olarak etkisi değişebilir:
Marmara 28 Ekim 2025 7-10 gün 20-23°C
Ege 25 Ekim 2025 5-12 gün 22-25°C
İç Anadolu 30 Ekim 2025 6-8 gün 18-21°C
Akdeniz 27 Ekim 2025 8-14 gün 23-26°C
Karadeniz 5 Kasım 2025 3-7 gün 16-19°C
