2025 yazı, Türkiye için yangınlarla mücadelede kritik bir dönem oldu. 76 farklı noktada çıkan orman ve kırsal yangınlar, hem doğal yaşamı hem de insan hayatını tehdit ederken, yangın söndürme filosunun yeterliliği yeniden kamuoyunun tartışma konusu haline geldi. Bu tartışmalar arasında dikkat çeken bir başlık ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde (İBB) yapıldığı iddia edilen 560 milyar TL’lik yolsuzluk oldu. Bu devasa rakam, sosyal medyada ve kamuoyunda “Bu parayla kaç yangın söndürme uçağı alınabilirdi?” sorusunu gündeme taşıdı.
Sosyal medyada özellikle muhalif kesim, hem Diyanet İşleri Başkanlığı bütçesini hem de kamu kurumlarındaki yolsuzluk iddialarını sık sık gündeme getiriyor. İBB’de iddia edilen 560 milyar TL’lik yolsuzluk, binlerce yangın uçağı alımına denk gelmesi nedeniyle kamuoyunda “kayıp kaynakların bedeli” olarak tartışılıyor.
560 MİLYAR TL İLE KAÇ YANGIN SÖNDÜRME UÇAĞI ALINABİLİR?
Güncel döviz kuru (1 USD ≈ 33 TL) baz alındığında, 560 milyar TL yaklaşık 16 milyar 969 milyon ABD doları ediyor. Yangın söndürme uçakları ise modele göre değişiklik gösterse de, en düşük fiyatlı olan Air Tractor AT-802 modeli yaklaşık 4 milyon dolara temin edilebiliyor. Bu hesaba göre; 560 milyar TL ile yaklaşık 4.242 adet yangın söndürme uçağı alınabilirdi. Bu sayı, dünya genelindeki yangın söndürme uçakları toplamının bile üzerinde.
YANGIN SÖNDÜRME UÇAKLARI NE KADAR?
Yangın söndürme uçaklarının maliyeti; modeline, teknik özelliklerine ve kapasitesine göre değişiyor.
Air Tractor AT-802: Yaklaşık 4 milyon USD, 3.000 litre su kapasitesi
Canadair CL-215/CL-415: 6–8 milyon USD (ikinci el), 5.000–6.000 litre su kapasitesi
Daha gelişmiş modeller (örneğin Bombardier Dash 8-Q400AT) ise 30–70 milyon dolar bandına kadar çıkabiliyor.
TÜRKİYE'NİN YANGIN SÖNDÜRME FİLOSU NE DURUMDA?
Tarım ve Orman Bakanlığı ile Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM) tarafından paylaşılan verilere göre, 2025 yılı itibarıyla Türkiye’nin yangın söndürme filosu şu şekilde:
27 adet yangın söndürme uçağı
105 helikopter
14 insansız hava aracı (İHA)
5.359 kara aracı
25.000’den fazla personel
Toplam 438 ton havadan su atma kapasitesi
2002 yılında yalnızca 73 ton olan havadan su atma kapasitesi, bugün 6 kat artışla 438 tona ulaşmış durumda. Kara aracı sayısı da 637’den 5.359’a çıkarıldı.
TÜRKİYE, AVRUPA'NIN ÖNÜNDE Mİ?
Türkiye'nin yangın söndürme filosu, Avrupa’daki birçok ülkeye kıyasla oldukça donanımlı.
Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında, Türkiye yangınla mücadelede hava filosu açısından oldukça güçlü bir konumda yer alıyor. Türkiye’nin envanterinde 27 adet yangın söndürme uçağı, 105 helikopter ve buna ek olarak insansız hava aracı (İHA) teknolojisi de aktif olarak bulunuyor.
Fransa’da ise 23 uçak ve 37 helikopter bulunmasına rağmen İHA kullanılmıyor. İtalya 18 uçak ve 28 helikoptere sahipken, İspanya 14 uçak ve en az 10 helikopterle müdahale kapasitesine sahip; her iki ülkede de İHA desteği bulunmuyor. Yunanistan ise 10 ila 15 arasında yangın söndürme uçağı ve sözleşmeli 15 helikopterle sürece katkı sağlarken, yine İHA teknolojisinden yararlanmıyor. Bu veriler, Türkiye’nin yangınla mücadelede hem ekipman hem de teknolojik üstünlük açısından birçok Avrupa ülkesinin önünde olduğunu gösteriyor.
AB’nin ortak filosu (rescEU) ise yalnızca 22 yangın söndürme uçağını paylaşıyor. Türkiye’nin tek başına sahip olduğu 27 uçak, bu ortak filonun üzerinde.
“UÇAK YOK” İDDİALARI GERÇEKLERİ YANSITMIYOR
Orman yangınlarıyla mücadelede “müdahale edilmiyor”, “uçak yok” gibi iddialar özellikle sosyal medya üzerinden sıkça dolaşıma giriyor. Ancak devletin resmi verileri, bu söylemlerin büyük ölçüde yanıltıcı olduğunu ortaya koyuyor. Bakan İbrahim Yumaklı'nın açıklamalarına göre, yangınların büyük bölümü hızla kontrol altına alınıyor ve hava araçlarının etkin kullanımı sayesinde daha büyük felaketlerin önüne geçiliyor.
