Pentagon’a bağlı Savunma İstihbarat Dairesi tarafından hazırlanan ön değerlendirme raporuna göre, ABD’nin İran’daki üç önemli nükleer tesise düzenlediği hava saldırıları, nükleer programı “tamamen yok etme” hedefini gerçekleştiremedi. Operasyon, İran’ın nükleer bomba üretme kapasitesini sadece birkaç ay geriye attı.
NE OLMUŞTU?
Saldırılar geçtiğimiz cumartesi günü gerçekleştirildi. İran’daki Fordo, Natanz ve İsfahan nükleer tesisleri hedef alındı. En büyük hasarın Natanz’da meydana geldiği, Fordo’da ise yüzeyde çukurlar oluşmasına rağmen yeraltı yapısının büyük ölçüde korunduğu belirtildi.
SIĞINAK DELİCİ BOMBALAR ATILDI
ABD Hava Kuvvetleri, Fordo’ya yönelik düzenlediği saldırılarda, yerin yaklaşık 75 metre altına inşa edilen bu tesise 12 adet GBU-57 sığınak delici bomba bıraktı. Bu bombalar B-2 tipi hayalet bombardıman uçakları tarafından taşındı. Ancak uzmanlara göre, bu denli korunaklı tesislerin tamamen imhası için tek günlük saldırı yetersiz.
TESİSLERİ TAMAMEN YOK EDEMEDİLER
Pentagon yetkililerine göre saldırılar, bazı tesislerin girişlerini kapatabilse de yer altı tesisatlarını yok edemedi. Ayrıca İran, saldırı öncesinde önemli miktarda zenginleştirilmiş uranyumu farklı ve muhtemelen gizli tesislere taşımıştı. Bu nedenle yok edilen materyal miktarı sınırlı kaldı.
İRAN'IN NÜKLEER GÜCÜ HÂLÂ DEVAM EDİYOR
Sızdırılan beş sayfalık rapora göre İran, hâlâ nükleer bomba üretme kapasitesine sahip. Rapor, santrifüjlerin kısa sürede yeniden devreye alınabileceğini ve İran’ın zenginleştirilmiş uranyum stoklarının büyük kısmını koruduğunu ortaya koydu.
İstihbarat birimleri, saldırı öncesinde İran’ın üç ay içinde nükleer bomba yapabilecek durumda olduğunu değerlendiriyordu. Şimdi ise bu sürecin altı aydan kısa bir süre ertelendiği belirtiliyor.
TRUMP’IN AÇIKLAMALARIYLA RAPOR ARASINDA ÇELİŞKİ
ABD eski Başkanı Donald Trump, sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, “nükleer tesislerin tamamen yok edildiğini” öne sürdü. Ancak sızdırılan rapor, bu açıklamayla çelişti. Trump, CNN ve The New York Times gibi medya kuruluşlarını “yalan haber yaymakla” suçladı.
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth ise Trump’ın görüşünü destekleyerek, saldırıların “tam isabetle” yapıldığını savundu.
Buna karşılık, Genelkurmay Başkanı General Dan Caine daha temkinli bir açıklama yaparak, “Operasyonun amacı İran’ın nükleer altyapısını ciddi şekilde zayıflatmaktı, nihai sonuç için erken” dedi.
İRAN NÜKLEER KARAR ALACAK MI?
İstihbarat yetkilileri, İran’ın henüz nükleer silah üretme kararı almadığını ancak bu yönde bir karar alınması halinde hızlı ilerleyebileceğini belirtiyor. Saldırıların İran’ı bu karara itip itmeyeceği ise şu an belirsiz.
Uzmanlar, İran’ın üretmesi muhtemel ilk nükleer silahın ilkel düzeyde bir bomba olacağını; gelişmiş, küçük boyutlu bir nükleer başlık üretmenin ise çok daha karmaşık ve zaman alıcı olduğunu vurguluyor.
