Kadınların Kooperatifler Yoluyla Güçlendirilmesi Projesi ile Yerelden Ulusala Kadın Emeği

Kadınların ekonomik hayata daha güçlü şekilde katılmaları için son yıllarda önemli adımlar atılıyor. Ankara Kalkınma Ajansı Kadın Kooperatifleri Çalıştayı raporuna göre, bu adımların başında, kadın kooperatiflerinin desteklenmesi geliyor. Özellikle Ankara’da faaliyet gösteren kadın kooperatifleri, sadece üretim yapmakla kalmıyor; aynı zamanda kadın istihdamını, yerel ekonomiyi ve toplumsal kalkınmayı da destekliyor. Ankara Kalkınma Ajansı tarafından hazırlanan Kadın Kooperatifleri Çalıştayı Raporu, bu yapılarla ilgili önemli tespitler ve veriler içeriyor.

Kadınların Kooperatiflerle Güçlenme Süreci: Üç Yıllık Yoğun Çalışma

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın koordinasyonunda yürütülen “Kadınların Kooperatifler Yoluyla Güçlendirilmesi” Projesi, kadın kooperatiflerinin kapasitelerinin artırılması, daha görünür hale gelmeleri ve sürdürülebilir modeller oluşturmaları amacıyla yürütüldü. Bu proje kapsamında: Türkiye genelinde 30 ilde yerel paydaş toplantıları yapıldı. 81 il için kadın kooperatifleri envanteri çıkarıldı. Projeye dâhil edilen illerde, her biri yerel ihtiyaçlara göre şekillendirilmiş İl Faaliyet Planları hazırlandı ve bu planlar ilgili valilikler tarafından onaylanma sürecine alındı.

Engeller sanatla aşıldı: TBMM'de anlamlı konser Engeller sanatla aşıldı: TBMM'de anlamlı konser

Kooperatif KadınKadın Kooperatifleri İşbirliği Protokolü Beş Yıl Uzatıldı

Kooperatiflerin kurumsal kapasitelerinin geliştirilmesi amacıyla ilk olarak 2018 yılında imzalanan “Kadın Kooperatiflerinin Güçlendirilmesi İşbirliği Protokolü”, 2023 yılında beş yıl süreyle uzatıldı.

Bu protokol, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı koordinasyonunda, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı iş birliğinde yürütülüyor. Protokol ile aşağıdaki hedeflere ulaşılması amaçlanıyor:

  • Kadın kooperatiflerinin kurumsal altyapılarının güçlendirilmesi,

  • Mevcut kooperatiflerin sürdürülebilirliğinin sağlanması,

  • Yeni kurulacak kooperatiflere danışmanlık ve rehberlik verilmesi,

  • Kadın kooperatiflerinin ulusal düzeyde tanıtımının yapılması.

Eğitim Rehberlik ve Yerel İletişim Ağları

Projeye dâhil olan kooperatiflere yönelik çok sayıda eğitim programı düzenlendi. Bu eğitimlerde kooperatif yöneticilerine ve üyelerine; Temel kooperatifçilik bilgisi, Pazarlama ve satış teknikleri, Finansal yönetim, E-ticaret, Marka ve tasarım konularında bilgi aktarıldı.

Ayrıca, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İl Müdürlükleri, kadın kooperatifleriyle WhatsApp grupları üzerinden doğrudan iletişim kurarak koordinasyonu sağlıyor. Bu sayede bilgi paylaşımı ve hızlı destek daha etkin şekilde gerçekleşiyor.

Kadın Kooperatiflerinin Ürünleri Nerelerde Satılıyor?

Kadın kooperatiflerinin ürettiği ürünlerin satışa sunulması, ekonomik döngünün sürekliliği için büyük önem taşıyor. Bu kapsamda birçok satış ve pazarlama stratejisi geliştirilmiş durumda:

Başkent Marketlerde Çeşitli Ürünler

Ankara Büyükşehir Belediyesi’ne ait Başkent Marketlerde, sadece gıda değil; tekstil, takı, hediyelik eşya gibi pek çok alanda üretim yapan kadın kooperatiflerinin ürünleri de satışa sunulmaya başlandı.

Kadın Kooperatif Ankara

Kadın Emeği Pazarları ve Fuarlar

TOBB Kadın Girişimciler Kurulu, ABB, ilçe belediyeleri ve sivil toplum kuruluşları iş birliğinde düzenlenen kadın emeği pazarları, el emeği ürün fuarları ve ortak tanıtım günleri, kooperatif ürünlerinin doğrudan tüketiciyle buluşmasına imkân tanıyor.

OSB ve Teknokentlerde Satış Olanakları

Kadın kooperatiflerinin ürettiği paketli gıda ürünlerinin, Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ve teknokentlerde satışa sunulması için çalışmalar başlatıldı.

Pazar Analizleri ve E-Ticaret İşbirlikleri

  • Kadın kooperatiflerinin ürünlerinin daha geniş pazarlarda yer alabilmesi amacıyla pazar yeri ortaklıkları kurulmakta,

  • Satış trendleri düzenli olarak analiz edilmekte,

  • Türkiye genelinde kooperatif ürünlerine öncelik veren market zincirleri ve e-ticaret platformları ile iş birlikleri geliştirilmektedir.

İhracata Hazırlık: Dış Ticaret Eğitimi

Kadın kooperatiflerinin dış pazarlara açılabilmesi için özelleştirilmiş ihracat eğitimi ve danışmanlık hizmetleri sağlanarak, özellikle katma değeri yüksek ürünlerin dış ticarete konu olması hedeflenmektedir

Ankara'daki Kadın Kooperatifleri Neler Üretiyor?

Ankara’da faaliyet gösteren kadın kooperatifleri, oldukça çeşitli alanlarda üretim gerçekleştiriyor. Bu üretim hem geleneksel el emeğini hem de yenilikçi ve katma değerli ürünleri kapsıyor. Kooperatiflerin başlıca üretim alanları şöyle sıralanıyor:

Gıda Ürünleri ve Yöresel Lezzetler

Kadın kooperatiflerinin en yoğun faaliyet gösterdiği alanların başında gıda üretimi geliyor. Üretilen başlıca gıda ürünleri şunlar:

  • Tarhana, erişte, mantı, kesme makarna gibi geleneksel kuru gıdalar

  • Reçel, marmelat, salça, turşu, pekmez, komposto gibi konserve ürünler

  • Zeytinyağlı yaprak sarma, içli köfte, börek gibi hazır ev yemekleri

  • Baharat karışımları, doğal sirke ve aromatik yağlar

  • Glutensiz ve sağlıklı atıştırmalıklar

  • Yerel tohumlardan üretilmiş doğal un ve tahıl ürünleri

Bu ürünler hijyen koşullarına uygun atölyelerde hazırlanıyor, birçok kooperatifin Tarım ve Orman Bakanlığı onaylı gıda üretim izinleri bulunuyor.

El Sanatları ve Hediyelik Eşya

Kadınların el emeğiyle ürettiği, hem yerli hem de turistlere hitap eden ürünler:

  • Amigurumi bebekler, el örgüsü oyuncaklar

  • Keçe ürünler, bez bebekler

  • Takı tasarımı (doğal taşlardan bileklik, kolye, küpe)

  • Seramik objeler, süs eşyaları

  • El yapımı sabun, mum ve kokulu taşlar

  • Ahşap dekoratif ürünler, magnetler, duvar süsleri

  • Hediyelik kutular, tepsi ve şamdan süslemeleri

Bu ürünler özellikle Ankara’daki el emeği pazarlarında, fuarlarda ve hediyelik eşya dükkânlarında yer buluyor.

Tekstil ve Giyim Ürünleri

Bazı kadın kooperatifleri, tekstil alanında üretim yaparak istihdama önemli katkı sağlıyor:

  • Ev tekstili ürünleri (masa örtüsü, peçete, yastık kılıfı, perde)

  • Geleneksel motifli dokuma kumaşlar

  • El emeği dantel, nakış, iğne oyası ürünler

  • Kadınlar için tasarlanmış yerel motifli kıyafet ve aksesuarlar

  • Çocuk kıyafetleri ve bebek ürünleri (önlük, battaniye, zıbın)

Üretilen tekstil ürünlerinin bazıları sosyal medya ve e-ticaret platformlarında da satışa sunuluyor.

Doğal ve Kozmetik Ürünler

Son yıllarda doğaya ve sağlığa duyarlı üretim yapan kooperatiflerin sayısı arttı:

  • El yapımı sabunlar (defne, lavanta, zeytinyağlı)

  • Bitkisel yağlar ve doğal karışımlar

  • Aromaterapi ürünleri

  • Cilt bakım ürünleri (doğal krem, merhem)

  • Bitkisel çaylar ve karışımlar

Bu ürünler organik pazarlarda ve kadın emeği satış noktalarında öne çıkıyor.

Tarım ve Bahçecilik Ürünleri

Kırsal bölgelerdeki kadın kooperatifleri, tarımsal üretimi kooperatifçilik modeliyle sürdürüyor:

  • Organik sebze ve meyve üretimi

  • Tıbbi ve aromatik bitkiler (lavanta, adaçayı, kekik, biberiye)

  • Yerel tohumların korunması ve fide üretimi

  • Tarladan sofraya paketli doğal ürünler

  • Kurutulmuş sebze ve meyveler

Kaynak: Cansel Yıldız