Resmî Gazete’de yayımlanan karara göre, Gaziosmanpaşa 1. Sulh Ceza Hakimliği tarafından yapılan başvuru sonucunda Anayasa Mahkemesi, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun’un 3. maddesinin 2. fıkrasının Anayasa’ya aykırı olduğuna hükmetti. Mahkeme, iptal kararının yürürlüğe giriş tarihini 9 ay sonrası olarak belirledi.
Mülkiyet Hakkı Vurgusu
Başvuruda, kanunun 1. maddesi ile çeşitli kıymetlerin — döviz, kıymetli maden, taş, ticari senet ve benzeri araçların — izinsiz olarak ülkeye sokulması ya da çıkarılmasının yasaklandığı; buna aykırı davrananlara ise 3. madde kapsamında idari yaptırımlar öngörüldüğü belirtildi.
Mahkemeye taşınan 3. maddenin 2. fıkrasında ise bu fiili işleyen kişilere herhangi bir yargılamaya veya olayın koşullarına bakılmaksızın doğrudan yaptırım uygulanmasına imkan tanındığı ifade edildi. Sulh Ceza Hakimliği, bu durumun Anayasa’daki mülkiyet hakkına aykırılık teşkil ettiğini belirterek iptal talebinde bulundu.
Yüksek Mahkeme Gerekçesi: Somut Olay Değerlendirilmeden Ceza Verilemez
Anayasa Mahkemesi, yaptığı incelemede söz konusu düzenlemenin mahkemelerin somut olayın özelliklerini dikkate almasına imkan tanımadığına ve bunun da mülkiyet hakkını ihlal ettiğine hükmetti. Kararda, idari yaptırımların uygulanabilmesi için bireysel durumların yargı organları tarafından değerlendirilmesi gerektiği vurgulandı.
Yürürlük Tarihi 9 Ay Sonra
Karar, Anayasa Mahkemesi kararlarının geriye yürümezliği ilkesi dikkate alınarak 9 ay sonra yürürlüğe girecek. Bu süre zarfında yasama organının yeni bir düzenleme yapması bekleniyor.
Ne Değişecek?
İptal edilen düzenleme, halihazırda kıymetli varlıkların ülkeye giriş-çıkışında “izin şartı”na aykırılık durumunda doğrudan idari yaptırım uygulanmasını sağlıyordu. Ancak iptal sonrası, somut olayın koşulları gözetilmeden otomatik cezai işlem uygulanamayacak. Yeni yasal düzenleme yapılana kadar bu alandaki uygulamalar, yargının takdirini daha çok merkeze alacak şekilde değişebilir.
