Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), sivrisinek yoluyla bulaşan Chikungunya virüsünün önümüzdeki yıllarda küresel bir salgına dönüşebileceği uyarısında bulundu. Tropikal bölgelerde yaygın olarak görülen bu virüs, iklim değişikliği ve sivrisinek popülasyonundaki artış nedeniyle artık daha geniş coğrafyalarda tehdit oluşturmaya başladı. Peki, Chikungunya virüsü nedir? Nasıl bulaşır? Belirtileri nelerdir? Tedavisi mümkün mü? İşte detaylar...
CHİKUNGUNYA VİRÜSÜ NEDİR?
Chikungunya, RNA yapısına sahip bir virüs olup enfekte sivrisineklerin ısırmasıyla insana bulaşır. Adını, Tanzanya’daki Makonde dilinde "bükülmüş" anlamına gelen bir kelimeden alır. Bu isim, hastaların yaşadığı şiddetli eklem ağrıları nedeniyle kambur yürümelerinden esinlenerek verilmiştir.
Chikungunya genellikle yüksek ateş, kas ve eklem ağrısı, yorgunluk, döküntü ve baş ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterir. Her yaş grubunu etkileyebilir ancak yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf bireylerde daha ciddi seyredebilir.
CHİKUNGUNYA VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR?
Virüs, özellikle iki sivrisinek türü aracılığıyla bulaşır: Aedes aegypti (Sarı humma sivrisineği), Aedes albopictus (Asya kaplan sivrisineği)
Bu sivrisinekler, virüsü taşıyan bir kişiyi ısırdıktan sonra başka kişilere virüsü bulaştırabilir. Genellikle gündüz saatlerinde aktiftirler. İklim değişikliği ve artan sıcaklıklar bu sivrisineklerin yaşam alanını genişlettiğinden virüsün daha önce görülmeyen bölgelerde de yayılma riski artmaktadır.
CHİKUNGUNYA VİRÜSÜNÜN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Virüs, kişiye bulaştıktan sonra genellikle 3 ila 7 gün içinde belirtiler göstermeye başlar.
En yaygın belirtiler şunlardır:
Yüksek ateş (39-40°C’ye kadar)
Şiddetli eklem ağrısı (özellikle el, ayak, bilek, dizlerde)
Kas ağrısı
Baş ağrısı
Halsizlik ve yorgunluk
Ciltte döküntü
Mide bulantısı ve kusma
Eklem ağrıları bazı kişilerde haftalarca hatta aylarca sürebilir, bu da hastanın yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.
CHİKUNGUNYA VİRÜSÜNÜN TEDAVİSİ VAR MI?
Şu an için Chikungunya virüsüne özel bir aşı veya antiviral ilaç yoktur. Tedavi, semptomları hafifletmeye yöneliktir.
Uzmanlar tarafından önerilen temel tedavi yaklaşımları:
Sıvı takviyesi (susuz kalmayı önlemek için bol su tüketimi)
Ağrı kesici ve ateş düşürücüler
Dinlenme
Sivrisinek ısırıklarından korunma önlemleri
KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI?
Chikungunya virüsünden korunmak için sivrisinek ısırıklarını önlemek hayati önem taşıyor.
İşte alınması gereken önlemler:
Sivrisinek kovucu kullanmak
Uzun kollu kıyafetler giymek
Pencerelere sineklik takmak
Sivrisineklerin üremesini önlemek için su birikintilerini kurutmak
Virüsün yaygın olduğu bölgelere seyahatten önce sağlık otoritelerinden bilgi almak
DSÖ'DEN KÜRESEL SALGIN UYARISI
DSÖ, Chikungunya'nın özellikle şehirleşmenin artması, iklim değişikliği ve global seyahat hareketliliği nedeniyle daha büyük bir salgın potansiyeline sahip olduğunu vurguladı. Dünya genelinde sivrisinek kontrolüne yönelik acil önlemlerin alınması gerektiği ifade edildi.
Küçük Bir Isırık, Büyük Bir Tehdit
Chikungunya virüsü, basit bir sivrisinek ısırığıyla bulaşsa da, özellikle bağışıklığı zayıf bireylerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Aşısı henüz bulunmadığı için en etkili mücadele yöntemi korunma ve bilinçlenme.
