Türkiye’de yıllardır devam eden sosyal güvenlik sorunlarından biri olan “elden ödeme” uygulaması, çalışanların emeklilik döneminde ciddi kayıplar yaşamasına neden oluyor.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, işverenlerin SGK’ya düşük ücret bildirmesinin hem çalışanların haklarını azalttığını hem de bağlanacak emekli aylığını büyük oranda düşürdüğünü söyledi. Erdursun, “Bu uygulama, çalışanların geleceğini doğrudan etkiliyor” diyerek uyardı.
Erdursun, gerçekte daha yüksek ücretle çalışmasına rağmen SGK’ya düşük prim bildirilen çalışanların Hizmet Tespit Davası açma hakkına sahip olduğunu hatırlattı.
Bu süreçte çalışanların elden ödeme aldığını ve gerçekte daha yüksek maaşla çalıştığını çeşitli delillerle mahkemede ispatlayabileceğini belirtti.
Uzman Erdursun, mahkemede kullanılabilecek delilleri şöyle sıraladı:
Tanık beyanları
Banka hareketleri
İşyeri yazışmaları
Bordro dışı ödeme kayıtları
Meslektaşların ifadeleri
Kamera görüntüleri
Bu delillerle ücretin gerçeğe aykırı bildirildiğinin kanıtlanabileceğini ifade eden Erdursun, davanın kazanılması halinde emekli maaşının yeniden hesaplanarak yükseltileceğini vurguladı.
Erdursun, mahkeme sonucunda işverenin eksik bildirdiği primleri gerçek ücret üzerinden ödemek zorunda kalacağını belirterek, gecikme zamları ve faizlerin de tahsil edileceğini söyledi.
Bu durumda çalışanın emekli maaşı yeniden hesaplanarak yükseltilecek ve geriye dönük maaş farkları da ödenecek.
Erdursun, “Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai ve yıllık izin gibi tüm işçilik alacakları da gerçek ücret üzerinden hesaplandığı için işverenin maliyeti ciddi oranda artıyor” dedi.
Özgür Erdursun, çalışanların ileride hak kaybı yaşamamaları için kritik uyarılarda bulundu.
Elden ödeme alanların bunu kanıtlayabilecek her türlü belgeyi saklaması gerektiğini belirten Erdursun, çalışanların emsal ücret araştırması yaparak kendi pozisyonlarındaki kişilerin ücretlerini öğrenmelerinin önemli olduğunu ifade etti.
Erdursun, “Hak kaybı yaşadıklarını düşünenler bir sosyal güvenlik veya iş hukuku uzmanından destek alarak Hizmet Tespit Davası açabilir ve emekli aylıklarını yeniden hesaplatabilir” diyerek çalışanları bilinçli hareket etmeye çağırdı.
