Tarihçi ve yazar İlber Ortaylı, Türkiye'nin Cumhuriyet'in 100. yıl kutlamalarını sönük bularak eleştirdi. Sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla Türk halkını Cumhuriyet'e saygı göstermemek ve sahip çıkmamakla suçlayan Ortaylı, kutlamaların yeterince coşkuyla ve anlamla yapılmadığını ifade etti.
Ortaylı, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, Türk halkının Cumhuriyet'in getirdiği kazançların ve değerlerin farkında olmadığını savundu. Atatürk'ün hayalleri, coğrafyanın özellikleri ve çevresel şartlar gibi konuların üzerinde yeterince düşünülmediğine dikkat çekti. Bu eksikliğin, hem seçmene hem de seçilene sorumsuzluk getirdiğini belirtti.
DÜNYADAKİ DİĞER CUMHURİYETLERDEN ÖRNEK VERDİ
Cumhuriyet'in 100. yılına dikkat çekerken, Ortaylı, Türkiye'de kutlamaların yeterince anlam taşımadığını ve coşkuyla gerçekleştirilmediğini ifade etti. Dünyadaki diğer cumhuriyetlerin 100. yıl kutlamalarının daha etkili ve anlamlı olduğunu belirterek, Türk halkının Cumhuriyet'e yeterince değer vermediğini ve saygı göstermediğini savundu.
Ayrıca, Ortaylı Amerika'nın kutlama anlayışını da örnek verdi. Amerika'da, devletin varlığı önemli olup, bireysel eyaletler geri planda kalır ve törenlerle kutsanmaz. Fransa gibi ülkelerde ise Cumhuriyet'in kutlanmasının tamamen milli bir mesele olduğunu ve toplumun bu değeri benimsediğini ifade etti.
İŞTE ORTAYLI'NIN OLAY OLAN O PAYLAŞIMI...
"Halkımız Cumhuriyet’in getirdiklerinin, kazançlarının farkında değil. Atatürk’ün hayali nedir, burası nasıl bir coğrafyadır, etrafındaki şartlar nasıldır? Bunlar üzerine bir düşünme yok. Sorgulamadan, farkında olmadan yaşayıp gidiyoruz. Bu durum hem seçmene hem de seçilene sorumsuzluk getiriyor.
Cumhuriyetimizin 100. yılındayız. Bu şekilde bir kutlama olmaz. Hiçbir cumhuriyet 100. yılını böyle kutlamadı. Dünyada umumi vicdanın zayıf olduğu ülke ABD'dir, çünkü Amerikalılar tuhaf bir millet. Onlar için "United States" önemlidir; kendi "state"leri geri planda kalır yahut onunla övünür ama törenlerle kutsamaz. Mesela herhangi bir imparatorluğun idare edilen azınlık mensubu insanları vardır. “Tanrı Çar’ı korusun ve bizden uzak tutsun” sözü onlardan gelir. Devletin bulunması güvencedir ama bizden de uzak dursun, benim değil diye bakılır. Amerika’da böyle bir tuhaflık vardır ama orada bile böyle 50 yılda, 100 yılda bir gelen günler kutlanır.
Fransa gibi ülkelerde ise bu tamamen bir millî meseledir, Cumhuriyet’in kutlanması. Monarşinin 200., 300. yılı kutlanıyor. İnsanlar bunu benimsiyor. Romanov’lar çok sevilen Rus hanedanı olmamasına rağmen Ruslar Romanov’ları kutladılar.
Memleketimizde ise Cumhuriyet’e saygıyı insanlar göstermedi. Kimse kusura bakmasın; Türkler Cumhuriyetlerine saygı göstermediler, sahip çıkmadılar. Umarım 150. yılda başka bir tablo ortaya çıkar."
