Rekabet Kurulu, verdiği cezalarla dikkat çeken bir kuruluş olarak dikkat çekmeye devam ediyor. Vatandaş ise Rekabet Kurumu hakkında bilgi almak istiyor. Peki, Rekabet Kurumu nedir? Rekabet Kurumu ne iş yapar? Rekabet Kurumu nereye bağlı?

Rekabet Kurumu, Amazon Türkiye, Trendyol ve Hepsiburada hakkında otomatik fiyatlandırma mekanizması uygulayan firmalara yönelik soruşturma başlattı. 19.10.2023 tarihli toplantısında yapılan müzakere sonucunda, ön araştırmada elde edilen bilgi, belge ve tespitlerin ciddi ve yeterli bulunmasıyla karar alındı. Soruşturmanın detaylarıyla ilgili kurumdan yapılan açıklama, şirketlerin rekabet politikalarını mercek altına alıyor.

REKABET KURUMU NEDİR?

Rekabet Kurumu, 7 Aralık 1994 tarihinde kabul edilen 4054 sayılı "Rekabetin Korunması Hakkında Kanun" kapsamında oluşturulan bir kurumdur. Bu kanunun uygulanmasından sorumlu olan kurum, mal ve hizmet piyasalarındaki rekabeti engelleyen, bozan veya kısıtlayan anlaşma, karar ve uygulamaları denetlemekle görevlidir. Ayrıca, piyasada hakim konumda olan teşebbüslerin bu hâkimiyetlerini kötüye kullanmalarını önlemek amacıyla düzenlemeler yapar ve denetimler gerçekleştirir. Rekabetin korunması için gerekli tedbirleri alarak faaliyet gösteren kurum, 5 Kasım 1997 tarihinde üç yıllık bir gecikmeyle faaliyete geçmiştir.

Piyasa ekonomisinin temel ilkesi, ekonomik ilişkilerin rekabet odaklı olduğu varsayımına dayanır. Rekabet, bir piyasada satıcıların daha fazla müşteri edinerek mal ve hizmet satışlarını artırmak için giriştikleri bir yarış biçimi olarak tanımlanabilir. Rekabet olgusu, etkin bir piyasa sistemi için temel oluşturur; piyasa aktörlerinin kararlarının bağımsızlığını ve kişisel çıkarları gözeten eylemleri korurken, sosyal adaleti ve ekonomik etkinliği sağlar.

Rekabetçi piyasa yapısı, teknolojik gelişmeyi teşvik eder ve teşebbüslerin tercih edilen konuma ulaşmada teknolojik gelişmenin kilit bir rol oynamasını sağlar. Aynı zamanda, firmaları rekabetçi güçlerini sürekli olarak pazar koşullarına uyum sağlamaya teşvik eder.

Ancak piyasaların kendi başlarına bırakılması durumunda, teşebbüslerin yıkıcı bir rekabet yerine işbirliği yapma eğiliminde olmaları veya iktisadi güçlerini kullanarak sömürücü eylemlerde bulunmaları riski vardır. Bu durumda devlet müdahalesi, rekabetin korunmasını sağlamak ve demokratik hakları korumak amacıyla kaçınılmaz hale gelir.

Rekabet Kurumu, bu çerçevede rekabet kanunlarını uygulayarak teşebbüslerin etkin rekabet koşullarını bozan eylemleri önlemekle yükümlüdür. Temel amacı kartel oluşumlarını engellemek, teşebbüsler arası rekabeti desteklemek ve hakim durumdaki teşebbüslerin kötüye kullanılmasını önlemektir. Bu şekilde, rekabet kanunları, ekonomik etkinlik, sosyal adalet ve demokratik hakların korunmasını sağlamak üzere piyasa ekonomisinin sağlıklı işlemesine katkıda bulunur.

REKABET KURUMU NEREYE BAĞLI?

Rekabet Kurulu, Türkiye'de Rekabet Kurumu'na bağlı bir kurumdur. Rekabet Kurumu'nun ilişkili olduğu bakanlık ise Ticaret Bakanlığı'dır. Bu bağlamda, Rekabet Kurumu, rekabetin korunması, piyasa düzenlemeleri ve denetimleri gibi konularda Ticaret Bakanlığı'nın yetki ve gözetimi altında faaliyet gösterir.

REKABET KURUMU KİMLERDEN OLUŞUYOR?

Birol Küle'nin 2019 yılı Kasım ayında Rekabet Kurumu Başkanlığı'na atanmasıyla birlikte, kurumun organizasyon yapısı ve görev tanımları üzerinde de değişiklikler olmuştur. Rekabet Kurumu, Başkanlık, Ana Hizmet Birimleri, Yardımcı Hizmet Birimleri ve Danışma Birimlerinden oluşan bir yapıya sahiptir.

Rekabet Kurulu, toplamda 7 üyeden oluşmaktadır. Bu üyeler arasında Kurul Başkanı, İkinci Başkan ve diğer üyeler bulunmaktadır.

Başkanlık ise, Kurul Başkanı, İkinci Başkan ve Başkan Yardımcılarından meydana gelir. Kurul Başkanı, Rekabet Kurumu'nun en üst amiri olarak, genel yönetimden ve temsilden sorumlu bir pozisyondadır. Başkan Yardımcıları ise Başkana yardımcı olmak amacıyla atanmışlardır. Başkan Yardımcıları, Başkan tarafından kendilerine verilen görevleri yerine getirirler, talimatları uygularlar ve teşkilat içinde uyum ve işbirliğini sağlamakla görevlidirler. Bu yapı, Rekabet Kurumu'nun etkin ve düzenli bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla oluşturulmuştur.

REKABET KURULU HANGİ FİRMALARA CEZA UYGULADI?

Rekabet Kurumu'nun internet sitesinde yer alan duyuruya göre, soruşturma kapsamında yer alan tedarikçi firmalar şunlardır: Coca Cola Satış Dağıtım AŞ, Doğanay Gıda Tarım ve Hayvancılık San. Tic. AŞ, Düzey Tüketim Malları Sanayi Pazarlama ve Ticaret AŞ, Eti Gıda San. ve Tic. AŞ, Frito Lay Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ, Glaxosmithkline Tüketici Sağlığı AŞ, Haribo Şekerleme Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti, Pasifik Tüketim Ürünleri Satış ve Ticaret AŞ, Pepsi Cola Servis ve Dağıtım Ltd. Şti, Red Bull Gıda Dağıtım ve Pazarlama Ticaret Limited Şirketi, Şölen Çikolata Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ, Unmaş Unlu Mamuller Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ.

Bu firmaların, kendi ürünlerinde perakendeciler arasında satış fiyatları ve fiyat artışları konusunda koordinasyon sağlamak amacıyla "topla-dağıt karteli" niteliğindeki anlaşmalar veya uyumlu eylemlerle Kanunun 4. maddesini ihlal ettiği belirlenmiştir. Soruşturma kapsamında, perakendeciler arasında rekabeti hassas bilgilerin paylaşılması ve bu koordinasyonun sürdürülmesi amaçlanmıştır.

Muhabir: Haber Bülteni