Japonya’da hassas sanayi makinelerini yasadışı ihraç ettiği iddiasıyla 2020 yılında tutuklanan Shizuo Aishima, gözaltındayken mide kanserine yakalandı. Sekiz kez kefalet talebinde bulunmasına rağmen serbest bırakılmayan Aishima, tedaviye geç ulaşınca 2021 yılının Şubat ayında, 72 yaşında hayatını kaybetti. Olay, Japonya’da uzun süredir tartışılan “rehin adalet” sistemine yönelik eleştirileri yeniden gündeme taşıdı.
SUÇLAMALAR GERİ ÇEKİLDİ, MAHKEME TAZMİNATA HÜKMETTİ
Tokyo savcılığı, Temmuz 2021’de Aishima ve iki meslektaşı hakkındaki suçlamaları “suçluluğa ilişkin ciddi şüpheler” bulunduğu gerekçesiyle geri çekti. Bunun üzerine Aishima’nın şirketi, Tokyo yönetimi ve merkezi hükümete karşı Eylül 2021’de tazminat davası açtı.
Tokyo Bölge Mahkemesi, tutuklamanın yasa dışı olduğuna hükmederek Aishima’nın ailesine 166 milyon yen (yaklaşık 1,12 milyon dolar) tazminat ödenmesine karar verdi. Karar, Japonya hukuk sisteminde emsal teşkil eden bir içtihat olarak değerlendiriliyor.
YETKİLİLERDEN TARİHİ ÖZÜR
Olayın ardından Japonya’da bir ilk yaşandı. Tokyo Emniyeti ve Başsavcılık yetkilileri, Aishima’nın Yokohama’daki mezarı başına giderek çiçek bıraktı, dua etti ve aileden resmî olarak özür diledi.
Tokyo Başsavcılığı yetkilisi Hiroshi Ichikawa, basına yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Aishima'nın tutuklanmasını yasadışı şekilde talep ederek ve kefalet taleplerini haksız yere reddederek, onun tıbbi tedavi görme fırsatını elinden aldık. Bu ciddi insan hakları ihlali için içtenlikle özür diliyoruz.”
AİLE ÖZRÜ KABUL ETTİ AMA...
Aishima’nın ailesi, yetkililerin özrünü kabul etti ancak tepkilerini dile getirmekten geri durmadı. Eşi törende yaptığı kısa açıklamada, “Özrünüzü kabul ediyorum, ama asla affetmeyeceğim.” dedi.
Aishima’nın en büyük oğlu ise düzenlenen basın toplantısında, soruşturmanın “yetersiz” yürütüldüğünü belirterek polis ve savcılığı sert bir dille eleştirdi. Aile, ayrıca soruşturmanın bağımsız üçüncü taraflarca yeniden incelenmesini ve davada görev alan bazı savcıların istifasını talep ettiklerini açıkladı.
JAPON ADALET SİSTEMİ TARTIŞMA KONUSU OLDU
Uzmanlar, bu olayın Japonya’da uzun süredir eleştirilen “rehin adalet” anlayışını yeniden gündeme taşıdığına dikkat çekiyor. Gözaltı sürelerinin uzunluğu, kefalet taleplerinin sistematik olarak reddedilmesi ve soruşturmalarda delillerin yetersiz incelenmesi, hukuk sisteminin adalet mekanizmasıyla ilgili ciddi tartışmaları tetikledi.
