Oruç ibadetinin tarihi insanlık tarihi kadar eskiye dayanıyor. İslam kaynaklarına göre ilk oruç tutan kişi, ilk insan ve ilk peygamber olan Hz. Âdem. Peki oruç hangi peygamberlerle devam etti, kimler nasıl oruç tuttu? İşte detaylar…
İLK ORUÇ TUTAN PEYGAMBER KİMDİR?
Klasik dönemin en önemli tarihçilerinden biri olan Taberî (ö. 923), İslam tarihini Hz. Âdem’den başlatır. Çünkü İslam inancına göre Hz. Âdem’den Hz. Muhammed’e kadar gelen tüm peygamberler, özünde aynı ilahî dinin temsilcileridir. İsimleri ve şeriatları farklı olsa da inanç temeli aynıdır.
Bu anlayış doğrultusunda, ilk orucu tutan kişinin de ilk insan ve ilk peygamber olan Hz. Âdem olduğuna inanılır. Tasavvuf ve fıkıh literatüründe bu görüş açıkça yer alır.
ABDÜLKADİR-İ GEYLANİ NE DİYOR?
Büyük mutasavvıf Abdülkadir-i Geylani (ö. 1165), Gunyetü’t-Talibin adlı eserinde Hz. Âdem’in oruç tuttuğunu şu ifadelerle aktarır:
“Âdem aleyhisselam, Resulullah’tan (sav) önce kendisine oruç farz kılınanlardandır.”
Bu ifade, oruç ibadetinin sadece ümmet-i Muhammed’e değil, önceki peygamberlere de farz kılındığını ortaya koymaktadır.
DİĞER PEYGAMBERLER NASIL ORUÇ TUTTU?
İslam kaynakları ve rivayetlere göre, Hz. Âdem’den sonra gelen birçok peygamber de oruç ibadetini yerine getirmiştir.
HZ. MUSA VE HZ. İSA’NIN 40 GÜNLÜK ORUCU
Rivayetlere göre:
-
Hz. Musa, Tur Dağı’nda vahiy almadan önce 40 gün oruç tutmuştur.
-
Hz. İsa da tebliğ görevine başlamadan önce 40 gün oruçla inzivaya çekilmiştir.
Bu oruçlar, sabır, arınma ve ilahî vahye hazırlık anlamı taşımaktadır.
HZ. DAVUD’UN ORUCU: EN FAZİLETLİ ORUÇ
Hadis kaynaklarında Hz. Davud’un tuttuğu oruç özel bir yere sahiptir. Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (sav), Hz. Davud’un orucunu şu sözlerle övmüştür:
“Allah katında en sevimli oruç, Davud’un orucudur.”
Hz. Davud’un orucu, bir gün oruç tutup bir gün tutmamak şeklinde uygulanırdı.
ORUÇ TEK BİR İNANCIN ORTAK İBADETİ
İslam inancına göre peygamberler arasında din ayrılığı yoktur. Musevîlik, Hristiyanlık ve İslam; aynı ilahî mesajın farklı dönemlerdeki tezahürleri olarak kabul edilir. Bu nedenle oruç ibadeti de, Hz. Âdem’den itibaren gelen tüm peygamberlerin hayatında yer almış ortak bir ibadet olarak görülür.
SONUÇ: ORUÇ İLK KEZ KİM TARAFINDAN TUTULDU?
İslamî kaynaklara göre:
-
İlk oruç tutan peygamber: Hz. Âdem
-
40 gün oruç tutan peygamberler: Hz. Musa ve Hz. İsa
-
En faziletli oruçla anılan peygamber: Hz. Davud
Oruç, insanlık tarihi boyunca sabrın, arınmanın ve Allah’a yakınlaşmanın sembolü olarak kabul edilmeye devam ediyor.
