İran’da ne kadar Türk yaşıyor?

İsrail’in İran’a düzenlediği hava saldırılarının ardından, İran’da yaşayan ya da geçici olarak bulunan Türk vatandaşları Türkiye’ye dönmeye başladı. Sınır geçişleri özellikle Hakkâri’nin Yüksekova ilçesindeki Esendere Sınır Kapısı üzerinden gerçekleşiyor. Peki, İran’da ne kadar Türk yaşıyor? İşte detaylar…

İSRAİL-İRAN GERİLİMİ TÜRK VATANDAŞLARINI ETKİLEDİ

İsrail'in, İran'ın başkenti Tahran başta olmak üzere Tebriz, İsfahan, Loristan ve Kirmanşah gibi stratejik kentlerine yönelik gerçekleştirdiği hava saldırıları bölgede büyük endişeye neden oldu. İran’da iş, eğitim ya da gezi amacıyla bulunan Türk vatandaşları, artan güvenlik kaygısı sebebiyle Türkiye’ye dönme kararı aldı. İlk dönüşler Esendere Sınır Kapısı üzerinden gerçekleşti.

Tatil günü olmasına rağmen İran'daki akaryakıt istasyonlarında uzun araç kuyruklarının oluşması dikkat çekerken, sınır geçişlerinde şu an için büyük bir yoğunluk yaşanmadığı bildirildi.

İRAN’DAKİ TÜRK VARLIĞI: NÜFUS NE KADAR?

İran’da yaşayan Türk nüfusunun sayısı hakkında farklı kaynaklardan farklı veriler sunulsa da genel kabul gören tahminlere göre İran’daki Türk nüfusu 20 ila 35 milyon arasında değişmektedir. Bu da yaklaşık olarak İran nüfusunun yüzde 25 ila yüzde 42’sine denk gelmektedir.
Dünya Bankası verilerine göre; İran’ın toplam nüfusu Yaklaşık 83 milyon. Türk kökenli nüfus ise yaklaşık 25 milyon (%30’un üzerinde.

Bakan Yerlikaya'dan Jandarma'nın 186. Yılına Kutlama Mesajı

NÜFUSU EN FAZLA OLAN TÜRK GRUPLARI

İran’daki Türk toplulukları içinde en kalabalık grup İran Azerileridir. Bunun dışında Türkmenler, Kaşkaylar, Horasan Türkleri, Afşarlar, Karapapaklar, Halaçlar ve Kaçarlar gibi birçok etnik Türk grubu İran'ın farklı bölgelerinde yaşıyor.

Nüfus tahminleri:

İran Azerileri: 18-25 milyon

Türkmenler: 2.5-3 milyon

Kaşkaylar: 1.5-2 milyon

Diğer Türk grupları (Afşar, Kaçar, Karapapak, Halaç vb.): 2-5 milyon

TÜRKLER İRAN’DA NERELERDE YAŞIYOR?

İran’daki Türk nüfus, ülkenin birçok bölgesine dağılmış durumda.

Tebriz: İran Türklüğünün kültürel ve siyasi merkezi
Urmiye, Zencan, Erdebil: Yoğun Azeri nüfusu
Horasan bölgesi: Horasan Türkleri ve Türkmenler
Şiraz çevresi: Kaşkay Türkleri
Qom, Arak, Sava üçgeni: Halaç Türkleri

İRAN’DA TÜRK DEVLETLERİ VE HANEDANLIKLAR

İran, 1925 yılına kadar birçok Türk devletine ev sahipliği yapmıştır. Bunlar arasında Büyük Selçuklu Devleti, Safevi Devleti, Afşar Hanedanı ve Kaçar Hanedanı yer almaktadır. İran tarihinde Şah İsmail, Nadir Şah gibi birçok önemli liderin Türk kökenli olması da bu bağlamda dikkat çekicidir.

İRAN’DA “TÜRKLÜK” KÜLTÜRÜ YAŞIYOR

Farsçadaki “Torki” kelimesi, hem Türk dillerini hem de Türk milletini ifade ederken, özellikle Azeriler bu etnik kimliğin taşıyıcısı konumundadır. Türkmen Sahra bölgesinde yaşayan Türkmenler, en geleneksel Türk kültürünü koruyan topluluklar arasında yer alır. Kaşkaylar ise göçebe yaşam tarzlarını büyük oranda sürdürmektedir.