İsviçre’nin Basel kentinde düzenlenen 2025 Eurovision Şarkı Yarışması’nda, İsrail’in halk oylamasıyla ikinci olması Avrupa’da yeni bir siyasi tartışmanın fitilini ateşledi. İspanya devlet televizyonu RTVE, söz konusu oylamanın detaylarının açıklanması için Avrupa Yayın Birliği'ne (EBU) yarın yazılı başvuruda bulunacağını açıkladı.
“Hangi ülke, kaç oy aldı?” sorusu gündemde
RTVE, 18 Mayıs’ta EBU’ya yaptığı sözlü başvurunun ardından, 20 Mayıs’ta konuyu resmî ve yazılı şekilde gündeme taşıyacağını duyurdu. Kurum, yarışmada hangi ülkenin ne kadar halk oyu aldığının şeffaf biçimde açıklanmasını talep ediyor. RTVE’nin girişimine Belçika devlet televizyonu VRT de destek veriyor.
İddia: İsrail devleti dijital kampanyayla oylamayı etkiledi
RTVE’nin haberine göre, EBU’nun yürüttüğü bir iç araştırmada, İsrail Hükümeti Reklam Ajansı’nın, yarışma öncesinde Google platformları üzerinden dijital reklam kampanyası yürüttüğü tespit edildi. Reklamlarda, İsrail temsilcisi Yuval Raphael’e nasıl oy verileceği anlatıldı. Raphael, yarışma finalinde 297 halk oyu alarak ikinci sıraya yerleşmişti.
İspanya’dan İsrail’e 12 puan gitmişti
Tartışmanın büyümesinde bir diğer unsur da, İspanya’dan gelen en yüksek halk oyunun (12 puan) İsrail’e gitmiş olması. RTVE yetkilileri, oylama sisteminin istismara açık olduğunu belirtti. İspanyol uzmanlar, “Bir kişi tek bir cihaz ve kartla 20 oy kullanabiliyor. Bu sistem kolaylıkla manipüle edilebilir” değerlendirmesinde bulundu.
“İnsan hakları söz konusuysa sessizlik bir seçenek değildir”
İspanya, yarışmadan önce de İsrail’in Gazze’deki askeri operasyonları nedeniyle Eurovision’a katılmaması gerektiğini savunmuştu. Nisan ayında EBU’ya gönderilen mektupla bu talep resmî olarak iletilmiş ancak kabul edilmemişti. RTVE, İsrail temsilcisinin ikinci yarı finalde sahne aldığı sırada ekranlarına şu mesajı taşımıştı:
“Bu herhangi bir ülkeye karşı bir dilekçe değil, barış, adalet ve insan haklarına saygı çağrısıdır.”
Final gecesinde bu tür mesajların tekrarlanması durumunda RTVE’nin cezalandırılabileceği uyarısında bulunan EBU’ya rağmen, İspanya yayına “İnsan hakları söz konusu olduğunda sessizlik bir seçenek değildir. Filistin için barış ve adalet.” mesajıyla başladı.
Sanchez: “İsrail de tıpkı Rusya gibi men edilmeli”
Tartışmalara katılan bir diğer isim de İspanya Başbakanı Pedro Sanchez oldu. Madrid’de katıldığı kültürel bir etkinlikte konuşan Sanchez, Rusya’nın işgali nedeniyle uluslararası yarışmalardan men edilmesini hatırlatarak, aynı uygulamanın İsrail için de geçerli olması gerektiğini söyledi:
“Kültürde çifte standarda yer yok. İsrail, Gazze’deki saldırılar nedeniyle Eurovision gibi organizasyonlara katılmamalı.”
