İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını protesto etmek ve kuşatmayı delmek amacıyla Refah Sınır Kapısı'na yürüyen gönüllüler, Mısır’da organize bir saldırıya uğradı. Saldırıyı gerçekleştiren grup ise ülke tarihinde karanlık bir sicile sahip olan “Baltacılar” oldu. Gönüllüler, Mısır güvenlik güçlerinin desteğiyle hareket eden bu çetenin saldırısında çok sayıda kişinin yaralandığını bildirdi.
GAZZE İÇİN YOLA ÇIKANLARA SALDIRI
Konvoy içerisinde bulunan gönüllülerin aktardığına göre, saldırı sivil görünümlü ama devlet bağlantılı yüzlerce kişi tarafından gerçekleştirildi. Saldırganlar taş, sopa ve demir çubuklarla sivillere saldırdı. “Baltacılar” olarak bilinen bu çetelerin Mısır'da geçmişten bugüne organize suç ve siyasi baskı aracı olarak kullanıldığı biliniyor.
LİBYA'DA MAĞRİB DİRENİŞ KONVOYU ABLUKADA
Öte yandan Tunus’tan yola çıkan ve Gazze’ye destek vermek amacıyla organize edilen Mağrib Direniş Konvoyu, Libya'nın Sirte kenti girişinde iki gündür güvenlik güçleri tarafından alıkonulmuş durumda. Konvoyun bulunduğu alanda internet bağlantısı kesilirken, gıda ve insani ihtiyaçların girişine de izin verilmiyor. Organizatörler, sosyal medya üzerinden yayınladıkları açıklamada, “Libyalı yetkilileri kordonu kaldırmaya ve gıda girişine izin vermeye çağırıyoruz” ifadelerini kullandı.
BALTACILAR KİMDİR?
“Baltacılar” ilk kez 2011 Tahrir Devrimi sırasında kamuoyunun gündemine geldi. O dönem Hüsnü Mübarek rejiminin yıkılmasına karşı sokaklara sürülen bu gruplar, daha sonra 2013’te Muhammed Mursi'nin devrilmesi sürecinde Müslüman Kardeşler’e yönelik saldırılarla yeniden sahaya çıktı.
Baltacılar; devlete doğrudan bağlı olmayan, ancak güvenlik güçlerinin uzantısı gibi çalışan paramiliter bir yapı olarak tanımlanıyor. Bugün Mısır'da muhalif sesleri bastırmak, sivil gösterileri dağıtmak ve korku yaratmak amacıyla tekrar etkinleştirildikleri iddia ediliyor.
OSMANLI’DAN GÜNÜMÜZE ‘BALTACI’ KAVRAMI
“Baltacı” kelimesi aslında Osmanlı döneminden geliyor. II. Murad tarafından oluşturulan Baltacı sınıfı, sarayda ve orduda hizmet veren özel bir gruptu. Mısır’ın Osmanlı topraklarına katılmasının ardından, bu sınıf Mısır’a da yerleştirildi. Ancak zamanla anlamı değişti; 19. yüzyılda Kavalalı Mehmet Ali Paşa döneminde bu grup mafyatik bir yapıya evrildi. Haraç almak için zenginlerin kapılarına balta saplayan bu kişiler, halk arasında korku unsuru haline geldi.
GÜNÜMÜZDE NASIL KULLANILIYORLAR?
Günümüzde Baltacılar, devletin resmi güvenlik güçleri yerine sahaya sürülen “görünmeyen el” olarak işlev görüyor. Sivil kıyafetli olmaları ve doğrudan devletle bağlantılarının inkâr edilebilir olması, bu grupları hem içeride hem dışarıda muhalefeti sindirmek için elverişli hale getiriyor.
Yoksul bölgelerde yaşayan ve çoğu zaman 1-2 dolar karşılığında eylem yapan bu gruplara, Hüsnü Mübarek döneminden itibaren silah ve ekipman desteği sağlandığı öne sürülüyor. Son dönemlerde bu gruba yaklaşık 50 bin adet silah dağıtıldığı iddiaları ise endişe verici boyutta.
SİYASİ BASKI ARACI OLARAK KULLANILIYORLAR
Baltacılar, yalnızca şiddet uygulamakla kalmıyor; aynı zamanda muhalefeti bastırmak, sivil hareketleri kriminalize etmek ve korku salmak için de kullanılıyor. Cemal Abdunnasır döneminde Yukarı Mısır’dan Kahire’ye yerleştirilen bu yapı, askeri rejimlerin “zorunlu kalkanı” haline geldi.
