Özellikle yapay zekâ sistemlerini ayakta tutan dev veri merkezlerinin enerji tüketimi, donanım masrafları ve bakım giderleri küresel ekonomi için ciddi bir yük oluşturmaya başladı.
VERİ MERKEZLERİ DAHA İLK GÜNDEN ZARAR YAZIYOR
Praetorian Capital’in CIO’su Harris Kupperman’ın analizine göre, yapay zekâ odaklı veri merkezleri kuruldukları andan itibaren ciddi zararlarla karşı karşıya kalıyor. Kupperman, yeni açılan veri merkezlerinin yıllık yaklaşık 40 milyar dolar zarar ederken, yalnızca 15–20 milyar dolar gelir üretebildiğini belirtiyor. Yani sistemler daha çalışmaya başlamadan zarar hanesine yazılıyor.
DEĞER KAYBEDEN ÇİPLER VE YENİLENEN ALTYAPI
Uzmanlar, bu tesislerde kullanılan çiplerin birkaç yıl içinde değerini kaybettiğini, bağlantı ve altyapı sistemlerinin ise on yıl dolmadan yenilenmek zorunda kaldığını ifade ediyor. Bu da her geçen yıl ek maliyetleri beraberinde getiriyor.
YATIRIMLARIN KÂRA GEÇMESİ İÇİN DEVASA GELİR GEREKİYOR
Mevcut tabloya göre yatırımların kâra geçebilmesi için şirketlerin gelirlerini en az on kat artırması gerekiyor. ABD’deki veri merkezlerinin 2025 yılında tek başına 480 milyar dolar getiri sağlaması şart görünüyor. Ancak New York Times verileri, küresel veri merkezi harcamalarının 2026’da 500 milyar dolara ulaşacağını öngörüyor. Bu da yatırım–gelir dengesini daha da zorlaştırıyor.
NETFLİX ÖRNEĞİYLE KIYASLAMA
Kupperman, yapay zekâ yatırımlarının sürdürülebilir olmadığını vurgulamak için Netflix örneğini veriyor. Netflix, 300 milyon abonesinden yılda 39 milyar dolar gelir elde ediyor. Benzer bir geliri yakalayabilmek için yapay zekâ şirketlerinin yaklaşık 3,6 milyar kullanıcıya ulaşması gerekiyor. Bu da gezegen nüfusunun neredeyse yarısına denk geliyor.
BALON PATLAMA RİSKİ
Uzmanlara göre mevcut maliyetler ve gelir dengesizliği devam ederse, yapay zekâ yatırımlarının bir balon haline gelmesi ve bu balonun yakın gelecekte patlaması kaçınılmaz görünüyor.
