Türkiye’de öğrenci yaş grubunda akran zorbalığı ve şiddet olayları giderek artıyor. İstanbul Kültür Üniversitesi Adalet ve Suç Psikolojisi Laboratuvarı’nın 2024 yılına ait verilerine göre, 0-17 yaş grubundaki çocuklar arasında şiddet olaylarında bir önceki yıla göre yüzde 52 artış yaşandı. Olayların yüzde 48’inde kesici-delici aletler, yüzde 14’ünde ise yumruk ve kaba kuvvet kullanıldığı tespit edildi.
Zorbalık Her Yaş Grubunda Yaygın
Uluslararası ve ulusal araştırmalar da artan tehlikeyi gözler önüne seriyor. OECD'nin 2022 PISA verilerine göre, Türkiye'deki her dört öğrenciden biri, ayda birkaç kez akran zorbalığına uğruyor. TÜBİTAK destekli araştırmalarda ise zorbalık oranları dikkat çekici düzeyde:
-
İlkokulda: %69 zorbalığa uğrayan, %36 zorbalık yapan
-
Ortaokulda: %72 zorbalığa uğrayan, %57 zorbalık yapan
-
Lisede: %68 zorbalığa uğrayan, %61 zorbalık yapan
Psikolojik Destek Talepleri Rekor Kırdı
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, yalnızca 2024’ün ilk 11 ayında 185 bin 899 çocuk, akran zorbalığı nedeniyle psikolojik danışmanlık hizmeti aldı. Uzmanlar bu verilerin, çocuklar üzerinde ciddi ruhsal etkiler yarattığını belirtiyor.
Uzman Uyarısı: “Pandemi Şiddeti Tetikledi”
İstanbul Kültür Üniversitesi Adalet ve Suç Psikolojisi Laboratuvarı Direktörü Doç. Dr. Ayhan Erbay, şiddet davranışlarının arka planında ihmal, istismar, aile içi şiddet, düşük akademik başarı ve DEHB gibi psikiyatrik etkenlerin olduğunu vurguladı. Erbay, “Pandemi sürecinde çocuklar, ev içindeki gerilimi model alarak şiddeti bir çözüm yolu olarak benimsemiş olabilir” dedi.
MEB Disiplin Yönetmeliği Değişti
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), 2022 yılında yaptığı düzenlemeyle akran zorbalığını artık disiplin suçu kapsamında değerlendiriyor. Zorbalık yapan öğrencilere uyarıdan okul değişikliğine kadar uzanan cezai yaptırımlar uygulanabiliyor.
Basına Yansıyan Vahim Olaylar
Akran şiddetiyle ilgili bazı dikkat çeken vakalar ise şöyle:
-
İstanbul Üsküdar: 16 yaşındaki öğrenci, sınıf arkadaşını okul tuvaletinde bıçakladı.
-
Sultanbeyli: Okul bahçesinde çıkan kavgada liseli öğrenci, arkadaşını bıçakla yaraladı.
-
Diyarbakır: Lise öğrencisi kız, okul çıkışında dövülerek darbedildi.
-
İzmir: Okul dışında çıkan bıçaklı kavgada 5 öğrenci yaralandı.
-
Edirne & Kocaeli: Farklı liselerde çıkan kavgalar bıçakla sonuçlandı.
-
Gaziosmanpaşa: Dört kız öğrenci, bir öğrenciyi dövüp saçını kopardı; görüntüler sosyal medyada paylaşıldı.
Veliler de Şiddet Zincirine Dahil
Şiddet yalnızca öğrencilerle sınırlı kalmıyor. İstanbul Ortaköy’de, çocukları arasında yaşanan olay sonrası iki veli sokak ortasında bıçaklı kavgaya tutuştu. Bir veli ağır yaralanırken, diğeri tutuklandı.
Erbay’dan Ailelere Çağrı: Adli Başvuru Yapın
Zorbalığa uğrayan çocukların ailelerine çağrıda bulunan Doç. Dr. Ayhan Erbay, adli şikâyet mekanizmasının işletilmesinin hem mağdur çocuğun adalet duygusunu pekiştireceğini hem de faillerin tekrar suç işlemesini engelleyeceğini söyledi.
