İzmir'in 15 Mayıs 1919’da Yunan kuvvetleri tarafından işgali sırasında işgale karşı koyan ilk kişi olarak tarihe geçen gazeteci Hasan Tahsin, şehadetinin 106. yılında anılıyor. Asıl adı Osman Nevres olan Hasan Tahsin, attığı ilk kurşunla Anadolu’daki direnişin simgesi haline geldi.
Selanik’te Başlayan Hayat, Konak Meydanı’nda Son Buldu
1888 yılında Selanik’te doğan Hasan Tahsin, çocukluk yıllarında Şemsi Efendi Okulu ve Feyziye Mektebi’nde eğitim gördü. İstanbul’da fen eğitimi aldıktan sonra, İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından Fransa’daki Sorbonne Üniversitesi’ne gönderildi. Burada siyaset eğitimi aldığı ve Trablusgarp Savaşı sırasında Türklerin haklarını savunmak için çeşitli mitinglere katıldığı biliniyor.
Sorbonne yıllarında bir sinema salonunda gösterilen propaganda filmine karşı sesini yükselten Tahsin, “Türkler bu filmde gösterildiği gibi barbar değildir. En az sizin kadar uygar bir millettir,” diyerek tepki göstermişti.
Teşkilat-ı Mahsusa Üyesi Oldu, Buxton Kardeşlere Suikast Girişiminde Bulundu
Fransa’dan döndükten sonra istihbarat örgütü Teşkilat-ı Mahsusa’ya katılan Hasan Tahsin’e, Balkanlar’da Osmanlı karşıtı faaliyetler yürüten Buxton kardeşleri etkisiz hale getirme görevi verildi. Suikast girişiminde kardeşleri yaralayan Tahsin, olay yerinde yakalanarak 5 yıl hapse mahkum edildi. 1916 yılında serbest kaldıktan sonra bir süre İsviçre’de yaşadı ve 1918’de İzmir’e döndü.
İzmir’de Basın Faaliyetleri ve Direniş Çağrısı
İzmir'de “Hukuk-u Beşer” ve “Sulh ve Selamet” gazetelerini çıkararak işgale karşı kamuoyu oluşturan Hasan Tahsin, kaleme aldığı yazılarla halkı örgütlemeye çalıştı. İşgalden bir gün önce Maşatlık'taki mitingde halka seslendi ve bildiriler dağıtarak direnişe çağrı yaptı.
İlk Kurşunla Direniş Başladı
15 Mayıs 1919 sabahı, Pasaport Limanı’ndan karaya çıkan Yunan askerleri Konak Meydanı'na doğru yürüyüşe geçtiğinde, Hasan Tahsin silahını çekerek, Yunan bayrağını taşıyan bir teğmeni vurdu. O an, Türk direnişinin simge başlangıcı oldu.
Kurşun sıktıktan hemen sonra Yunan askerleri tarafından hem silahla hem süngüyle yaralanan Hasan Tahsin, olay yerinde şehit oldu. Henüz 31 yaşındaydı.
İzmir’in Onurlu Hafızasında Yaşıyor
Hasan Tahsin’in şehit edilmesi, Anadolu’da milli mücadele ruhunun tetiklenmesinde önemli bir dönüm noktası oldu. 1972 yılında İzmir Gazeteciler Cemiyeti öncülüğünde başlatılan kampanyayla Konak Meydanı’na bir anıtı dikildi. 1974’te tamamlanan bu anıt, bugün hâlâ direnişin sembolü olarak yerini koruyor.
Mezarının yeri bilinmeyen Hasan Tahsin’in temsili mezar taşı ise İstanbul Üsküdar’da, aile kabristanında bulunuyor.
