Kapsamlı plan kapsamında, terör örgütü PKK’nın yaz boyunca kademeli olarak silah bırakması öngörülüyor. İlk teslimatlar örgütün Türkiye sınırına en yakın alanlarından başlayacak. Teslim edilen silahlar, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ve MİT tarafından kayıt altına alınacak. Bu silahlar, kamuoyuyla paylaşılmadan devletin arşivlerinde saklanacak ve ardından imha edilecek. Yetkililerin değerlendirmesine göre, şu an ABD menşeli stratejik silahların Irak’ın kuzeyinde bulunmadığı, bu silahların Suriye sahasına kaydırıldığı tahmin ediliyor.
BESE HOZAT DETAYI DİKKAT ÇEKTİ
İlk silah bırakma sürecinde PKK’nın yönetici kadrosundan Bese Hozat'ın da yer alması, sürecin ciddiyetini ortaya koydu. Daha önce örgüt içinden bazı isimler sürece karşı açıklamalarda bulunmuş olsa da, bu katılım “kararlılık mesajı” olarak yorumlandı. Hem üst hem de alt kademeden örgüt üyeleri birlikte silah bıraktı.
SİLAHSIZLANDIRMA ÜÇ AŞAMADA TAMAMLANACAK
Silahlardan arındırma süreci üç ayrı aşamada gerçekleşecek:
- Türkiye sınırına yakın alanlar temizlenecek.
- Orta kesimlerdeki kamplar boşaltılacak.
- En son olarak Irak içlerindeki kamplar hedef alınacak.
SDG VE PYD-YPG ARASINDAKİ DENGE
Suriye'deki yapıdaki karmaşa da süreçte dikkatle izleniyor. PKK’nın Suriye uzantıları PYD ve YPG, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) çatısı altında faaliyet gösteriyor. Ancak sahada Arap aşiretlerinin yoğunluğu, kontrolün PYD-YPG’nin elinde olmadığını gösteriyor. ABD’nin bölgeye verdiği desteğe rağmen, son Dürzi krizi gibi gelişmeler bu zayıf kontrolü gözler önüne serdi.
ÖRGÜT KADROSUNUN TÜRKİYE'YE DÖNÜŞÜ OLMAYACAK
Üst düzey örgüt yöneticilerinin Türkiye’ye dönüşü düşünülmüyor. Bu kişiler ya Irak’ta kalacak ya da ileride üçüncü ülkelere geçişleri değerlendirilecek. Dönüş süreci, Meclis’te kurulacak özel komisyonla yürütülecek ve her başvuru detaylıca değerlendirilecek.
TOPLUMA KAZANDIRILACAKLAR KİMLER?
Terörle doğrudan bağlantısı olmayan, silahlı eyleme katılmamış veya sadece lojistik destek vermiş örgüt mensupları için özel rehabilitasyon planları hazırlanıyor. Özellikle gençler, zorla dağa çıkarılan çocuklar, eğitim aşamasındayken eyleme karışmamış olanlar topluma kazandırılacak bireyler olarak görülüyor.
DAĞA ÇIKARILAN ÇOCUKLARIN DURUMU
Verilere göre, 300'ün üzerinde çocuk dağa çıkarıldı. Bu çocukların yaklaşık 256’sı örgütten koparak teslim oldu. Geriye kalanlar için de sosyal ve hukuki destek sağlanması hedefleniyor. 18 yaş altındaki bireyler, “suça sürüklenen çocuk” kapsamında değerlendirilecek. Bazı çocukların ailelerinden kaçmak için örgütte kaldığı, sosyal destekle bu gençlerin geri kazanılabileceği ifade ediliyor.
CEZAEVLERİNDE KAÇ PKK'LI VAR?
Cezaevlerinde hâlihazırda 6.100 civarında PKK’lı bulunuyor. İnfaz düzenlemeleriyle bu sayının yaklaşık 5.800’e düştüğü belirtiliyor. Yeni düzenlemelerle birlikte, bu kişilerin durumları da tekrar değerlendirilecek.
KİMLER TÜRKİYE'YE DÖNEBİLİR?
"Hepsi gelecek" yaklaşımı yerine, gönüllülük esası benimsenecek. Bireysel başvurular değerlendirilecek, ilgili bakanlıklarca rehabilitasyon ve mesleki eğitim programları uygulanacak. Özellikle gençlerin eğitimi ve istihdama kazandırılması hedefleniyor.
ULUSLARARASI MODELLER İNCELENİYOR
Silah bırakma ve barış süreçlerinde uluslararası örnekler dikkate alınıyor. Özellikle İngiltere’nin IRA ile yürüttüğü süreç ve İspanya’daki ETA örneği Türkiye için rehber niteliğinde. Ancak PKK’nın hem insan kaynağı hem de mühimmat çeşitliliği bakımından diğer örgütlerden farklılaştığı vurgulanıyor. PKK’nın envanterinde tanksavar, zırhlı araçlar ve hava savunma sistemleri gibi ağır silahların bulunması, sürecin daha karmaşık yürütülmesine neden oluyor.
MECLİS BAŞKANI DIŞINDA AÇIKLAMA YAPILMAYACAK
Kurulacak Meclis Komisyonu’nun 40 üyeyi geçmeyeceği belirtiliyor. AK Parti’ye yaklaşık 17 üyelik düşmesi bekleniyor. Komisyon başkanlığını TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş yürütecek. Her parti temsilen bir koordinatör gönderecek. Kararlarda nitelikli çoğunluk aranacak. Komisyon üyeleri; hukukçular, siyaset bilimciler ve sosyologlardan oluşacak. Bölgesel temsiliyete de dikkat edilecek. Süreç boyunca bilgi güvenliği en üst düzeyde tutulacak. Meclis Başkanı dışında açıklama yapılmayacak.
