Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Rıza Öner, Türkiye'de 2024 yılı itibarıyla faaliyette olan 269 biyogaz ve biyokütle tesisinde toplam 8,6 milyar kilovatsaat elektrik üretildiğini açıkladı. Bu üretimin 3,17 milyar kilovatsaatlik kısmı evsel atıklardan elde edildi. Bu rakamlar, sadece çöplerin değil aynı zamanda enerji sektörünün geleceğinde atık temelli üretimlerin etkili olabileceğini ortaya koyuyor. Aynı dönemde yaklaşık 5 milyon ton karbon salımı engellenmiş oldu. Türkiye’nin potansiyeli, yılda yaklaşık 7 milyar metreküp biyometan üretimi ile doğal gaz ithalatını azaltma yönünde büyük fırsatlar sunuyor.
1,2 MİLYON HANEYE ELEKTRİK SAĞLANDI
Biyokütle tesislerinden elde edilen enerjiyle yaklaşık 1 milyon 277 bin hanenin yıllık elektrik ihtiyacı karşılandı. Ancak Öner, son beş yılda tesislerin işletme maliyetlerinin 6 kat arttığını, buna karşılık elektrik satış fiyatlarının düştüğünü ve devlet desteklerinin sona erdiğini vurguladı. Bu durum sektörde sürdürülebilirlik krizine yol açma riski taşıyor.
YASAL ALTYAPI EKSİKLİĞİ YATIRIMLARI ZORLUYOR
Biyometan üretimi halen Türkiye’de yasal olarak tam anlamıyla düzenlenmiş değil. Üretim, iletim, şebekeye enjeksiyon ve sertifikasyon konularında yasal boşlukların olduğunu belirten Öner, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın bu konuda acil adımlar atması gerektiğini söyledi. Gerekli düzenlemeler yapılmazsa Türkiye, Yeşil Mutabakat gibi uluslararası süreçlere uyum sağlamakta zorluk çekebilir.
TÜRKİYE İÇİN YENİ BİR İHRACAT KAPISI
Biyometan ve karbondioksit sentezi ile üretilen yeşil metanol, özellikle denizcilik, sanayi ve petrokimya gibi sektörlerde kritik bir yakıt olarak öne çıkıyor. Türkiye yılda 4-5 milyon ton yeşil metanol üretme kapasitesine sahip. Bu üretim, hem iç ihtiyacı karşılayabilir hem de Avrupa Birliği (AB) ülkeleri gibi karbon emisyonunu sıfırlamayı hedefleyen pazarlara ihracat olanağı yaratabilir. AB ve Çin, liman altyapılarını buna göre dönüştürmüş durumda.
KARBON NÖTR HEDEFLER İÇİN STRATEJİK ADIMLAR ŞART
AB, karbon nötr yakıtları önceliklendirerek yeşil dönüşüm sürecini hızlandırıyor. Öner’e göre, Türkiye de bu sürece ayak uydurmak zorunda. Aksi takdirde çimento, gübre, demir-çelik ve kimya gibi ihracatçı sektörler sınırda karbon vergileriyle karşılaşabilir. Bu durum, hem ihracat gelirlerini düşürebilir hem de Türkiye’nin rekabet gücünü zayıflatabilir.
