Türkiye’de noterlerin ücret tarifesi sabit olmasına rağmen özellikle yabancı dilde hazırlanan belgelerde ve çok sayfalı evraklarda ödenen meblağ ciddi boyutlara ulaşabiliyor.
Örneğin 2 sayfalık İngilizce bir evrak için tercüme zorunluluğu getiren noterler, çeviri ücreti olarak yaklaşık 2200 TL talep ediyor. Tercüme sonrası aynı evrakın noter tasdiki için ödenen toplam tutar ise 10 bin TL’yi aşıyor. Noterlerin İngilizce bilmemesi nedeniyle resmi tercüme talebi ve sonrasında alınan damga ücretleri, belgelerin sayfa sayısına göre artıyor. 1 sayfalık evrak için 1300 TL alınırken, satır sayısı 20'yi aştığında evrak iki sayfa sayılıyor ve 2600 TL talep ediliyor. 2 sayfa evrak ve 2 suret için toplamda 10.100 TL ödeyen vatandaşlar, “Bu ücret damgadaki mürekkebe mi veriliyor?” sorusunu sormaktan kendini alamıyor.
AVRUPA VE ABD’DE NOTER İŞLEMLERİ DAHA EKONOMİK
Türkiye'deki noter ücretlerinin aksine Avrupa Birliği ülkelerinde ve ABD’de noter işlemleri çok daha ekonomik koşullarda sunuluyor. ABD’de kamu noteri olarak bilinen devlet memuru niteliğindeki noterler, pasaport sureti gibi belgeleri onaylarken hiçbir ücret talep etmiyor. Kamu noteri işlemleri tamamen ücretsiz olarak gerçekleştirilirken, özel noterlerin aldığı ücretler ise evrak başına sabit fiyat üzerinden belirleniyor.
Belgelerin sayfa sayısı ücretlendirmede belirleyici olmuyor. Ortalama noter tasdik ücreti 5 ila 10 dolar arasında değişiyor. Çok fazla sayfalı belgelerde ise sayfa başına en fazla 1 dolar ek ücret alınıyor. Bir vatandaşın ABD’de ücretsiz yaptırdığı noter tasdiki işlemi, Türkiye’de yaklaşık 250 dolara mal olabiliyor.
AVRUPA’DA NOTERLİK KAMU HİZMETİ KAPSAMINDA
Avrupa’da da durum farklı değil. Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya gibi ülkelerde noter işlemleri genellikle kamu hizmeti olarak görülüyor ve belgelerin içerik veya sayfa sayısına bakılmaksızın makul ücretlerle gerçekleştiriliyor. Avrupa ülkelerinde noterlik sistemi, vatandaşların adalet hizmetlerine uygun fiyatla erişimini destekleyecek şekilde düzenlenmiş durumda. Ücretler, genelde belge türüne göre belirlenirken işlem başına alınan sabit ücretler 10 ila 30 Euro seviyelerinde kalıyor.
TÜRKİYE’DE NOTERLİK NEDEN BU KADAR PAHALI?
Uzmanlara göre Türkiye’de noterlik işlemlerinin bu kadar pahalı olmasının başlıca nedeni, noterlerin serbest meslek erbabı olarak çalışması ve tarifelerin kamu hizmeti mantığıyla değil, kâr odaklı belirlenmesi. Özellikle yabancı dildeki belgelerde tercüme zorunluluğu gibi prosedürlerin eklenmesiyle birlikte vatandaşlar için noter masrafları daha da artıyor. Tercüme ücreti, tasdik ücreti ve damga vergisi gibi farklı kalemlerin birleşmesi sonucu basit bir evrak tasdiki işlemi bile 10 bin TL’yi bulabiliyor.
