Osmanlı Devleti’nde sanayileşme sürecinde ortaya çıkan nitelikli eleman ihtiyacını karşılamak amacıyla II. Abdülhamid döneminde kurulan "Mekteb-i Sanayi", bugünkü adıyla Ulus Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, 120 yıllık köklü geçmişiyle Türkiye’nin sanayisine ve eğitim hayatına önemli katkılar sundu.
1905 yılında kurulan okul, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye’nin sanayi alanındaki en temel okullarından biri olma özelliğini taşıyor. Teknik ressam, tornacı, kalıpçı, motor ustası gibi alanlarda binlerce mezun veren okul, Kurtuluş Savaşı yıllarında da cepheye destek sağladı. O dönemde okulun derslik ve atölyeleri, Maarif, İskan ve Milli Müdafaa Vekaletleri tarafından kullanılarak cephedeki asker için mühimmat ve malzeme üretiminde aktif rol oynadı.
TÜRK LİRASI BANKNOTLARINDAKİ OKUL FOTOĞRAFIYLA TARİHE İZ BIRAKTI
Ulus Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, 1942-1947 yılları arasında tedavülde olan 500 Türk Lirası banknotunun üzerine basılan fotoğrafıyla da dikkat çekiyor. Eğitim tarihçileri, dönemin bu tercihini Milli Mücadele yıllarında okulun üstlendiği rolün bir sembolü olarak yorumluyor.
“SANAYİYİ VE İNSAN KAYNAĞINI GELİŞTİRMEK İÇİN KURULDU”
Tarihçi Dr. Yavuz Güler, II. Abdülhamid döneminde eğitim alanında birçok yeniliğin hayata geçirildiğini belirterek şunları söyledi:
“Osmanlı Devleti, son döneminde 6 bine yakın okul açtı. Sanayi mektepleri, kız mektepleri gibi çağın çok ilerisinde eğitim kurumları kuruldu. Ankara’da da ‘Mekteb-i Sanayi’ adıyla açılan bu okul, dönemi itibarıyla dikkat çekicidir. Okula 75 farklı eğitimci getirilmiş, bunların çoğunluğu Alman kökenlidir. Hatta İtalyan öğrencileri bile bulunuyordu. Okul, üretimi ve sanayiyi geliştirmek, nitelikli insan kaynağı yetiştirmek amacıyla faaliyete geçirilmişti.”
Dr. Güler, Milli Mücadele döneminde okul binasında mühimmat kalibrasyonu yapıldığını, yaralı askerlerin tedavisinde kullanıldığını da hatırlatarak, okulun tarih boyunca sadece eğitim değil, savunma sanayisine de hizmet ettiğini vurguladı.
İNÖNÜ DÖNEMİNDE PARAYA YANSIYAN MİNNET
Güler ayrıca, İsmet İnönü döneminde basılan 500 TL banknotta okulun fotoğrafının kullanılmasının tesadüf olmadığını belirterek şunları kaydetti:
“Bence İsmet İnönü, okulun Kurtuluş Savaşı’ndaki katkılarını unutmadı. Sakarya Meydan Muharebesi öncesi mühimmatların kalibrasyonunun yapıldığı, askeri destek sağladığı bir kurumun paranın üzerinde yer alması bir vefa göstergesidir.”
