Roma'da kritik zirve: Beşinci tur başladı
ABD ile İran arasında uzun süredir devam eden nükleer enerji müzakereleri, beşinci turuyla İtalya'nın başkenti Roma’da yeniden başladı. Önceki görüşmelerin bir kısmı Maskat'ta bir kısmı da Roma'da gerçekleşmişti. Bu görüşmeler, son haftalarda özellikle uranyum zenginleştirme faaliyetleri nedeniyle tıkanma noktasına gelmişti.
Görüşmelere İran’dan Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi başkanlığındaki heyet katılırken, ABD cephesini Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve Dışişleri Bakanlığı Siyasi Planlama Direktörü Michael Anton temsil ediyor. Müzakereler, Umman’ın Roma’daki büyükelçiliğinde yapılıyor.
İran'dan sert mesaj: “Artık karar zamanı”
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, görüşmeler öncesinde yaptığı açıklamada, “Artık karar zamanı geldi,” diyerek müzakerelerin kritik bir aşamaya girdiğine dikkat çekti. Arakçi, ABD’nin uranyum zenginleştirme faaliyetlerini tamamen durdurma talebinin, görüşmeleri çıkmaza sokabileceğini belirtti. İran, bu faaliyeti egemenlik hakkı olarak görüyor ve nükleer teknolojide bağımsızlık vurgusu yapıyor.
ABD: Zenginleştirme kırmızı çizgimiz
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, Washington'daki bir basın toplantısında müzakerelere yönelik iyimser bir tablo çizdi. Bruce, “Eğer umut olmasaydı, bu oturum düzenlenmezdi,” diyerek beşinci turun önemine dikkat çekti. Ancak Bruce, uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin ABD için bir kırmızı çizgi olduğunu açıkça dile getirdi.
Askeri gerilim gölgesinde müzakereler
Roma’daki görüşmeler sürerken, İran Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı'ndan yapılan bir açıklamada, “İslam Devrimi'nin kutsal hedeflerine yönelik her tehdit kararlılıkla karşılık bulacaktır” denildi. Bu açıklama, Amerikan basınında yer alan ve İsrail’in İran nükleer tesislerine saldırı ihtimaline dair haberlerin ardından geldi.
Arakçi, olası bir İsrail saldırısı halinde ABD’yi uluslararası hukuk önünde sorumlu tutacaklarını da duyurdu. Bu açıklama, müzakerelere gölge düşüren ciddi bir uyarı olarak değerlendirildi.
İran: Nükleer haklarımızdan vazgeçmeyiz
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Beghaei, görüşmelerin başlamasından kısa bir süre sonra yaptığı açıklamada, ABD’nin çelişkili tutumlarına dikkat çekti. Beghaei, “Nükleer enerjiden yararlanma konusundaki tutumumuz net. Müzakere masasında karşı tarafın argümanlarını göreceğiz ve buna göre ilerleyeceğiz,” dedi.
Abbasi: Sorun zenginleştirme değil İslam Devrimi’nin özü
İran Atom Enerjisi Kurumu’nun eski başkanı Fereydun Abbasi, İran basınına yaptığı açıklamada Batı ile yaşanan sorunun teknik değil, ideolojik olduğunu ileri sürdü. Abbasi, “Yüzde 20 ve daha yüksek oranlarda uranyum zenginleştirme ihtiyacımız var. Bu, teknolojik bir zorunluluk,” diyerek İran’ın geri adım atmayacağını vurguladı.
Hamaney’den ABD’ye: Küstahlık yapmayın
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, müzakerelere paralel olarak yaptığı açıklamada, ABD’nin İran’a zenginleştirme izni vermeyeceğine dair söylemlerini “büyük bir küstahlık” olarak nitelendirdi. Hamaney, “İran İslam Cumhuriyeti başkalarının iznini beklemez,” diyerek ülkesinin nükleer programını sürdüreceğinin altını çizdi.
