COOP, özellikle başkanın, askeri liderlerin ve üst düzey yetkililerin güvenliğini sağlamak üzere geliştirilmiş bir strateji olarak öne çıkıyor. ABD’nin eski Başkanı Donald Trump özelinde gündeme gelen plan, benzer krizlerde tüm başkanlar için geçerli bir koruma ve yönetim çerçevesi sunuyor.
ÜÇ STRATEJİK YERALTI SIĞINAĞI
Nükleer bir çatışma durumunda ABD Başkanı’nın ve diğer kilit yetkililerin sığınabileceği üç büyük gizli yeraltı kompleksi bulunuyor:
- Mount Weather (Virginia): Sivil yönetimin devamı için inşa edilen bu merkez, kapsamlı iletişim altyapısıyla kriz anlarında halkla temasın sürmesini sağlıyor.
- Raven Rock Dağı (Pennsylvania): Askeri komuta merkezi olarak işlev görüyor. Savunma Bakanlığı için özel olarak tasarlandı.
- Cheyenne Dağı (Colorado): Eski NORAD merkezi olan bu yapı, nükleer saldırılara karşı korunaklı yapısıyla COOP’un en kritik unsurlarından biri olmaya devam ediyor.
Sığınaklar, gerektiğinde yeraltından ülke yönetimini üstlenebilecek kapasitede teknik ve askeri altyapıyla donatıldı.
"KIYAMET GÜNÜ UÇAĞI" YENİDEN HAVADA
Endişeleri artıran gelişmelerden biri de, 17 Haziran’da sivil uçuş takipçileri tarafından Boeing E-4B “Nightwatch” uçağının ABD üzerinde uçarken tespit edilmesi oldu. Kamuoyunda “Kıyamet Günü Uçağı” olarak bilinen bu araç, savaş zamanlarında ayakta kalan hükümet için uçan bir komuta merkezi görevi görüyor.
Bu gelişmeden sadece dört gün sonra, ABD ordusunun İran’daki üç nükleer tesisi vurması, tansiyonu daha da artırdı. Bu saldırı, özellikle Çin ve Rusya’nın itirazlarına rağmen gerçekleştirilince, dünya genelinde “Üçüncü Dünya Savaşı mı başlıyor?” sorusunu gündeme taşıdı.
COOP PLANI NEYİ KAPSIYOR?
COOP planı sadece savaş senaryolarını değil, aynı zamanda büyük doğal afetler, terör saldırıları ve pandemi gibi geniş çaplı krizler için de geçerliliğini koruyor. FEMA (Federal Acil Durum Yönetimi Ajansı) tarafından yürütülen plan, şu hedefleri kapsıyor:
- Hayati hükümet fonksiyonlarının korunması
- Anahtar personelin güvenli bölgelere tahliyesi
- Kritik iletişim hatlarının devamlılığı
- Stratejik belgelerin ve ulusal arşivlerin korunması
BAŞKANLIK HALEFİYET ZİNCİRİ HAZIR
Plan, bir saldırı sonucunda başkanın veya başkan yardımcısının ölmesi halinde kesintisiz bir halefiyet zincirini de içeriyor. Bu zincir sayesinde devlet yönetiminin çökmesinin ve eyaletler arası kaosun önüne geçilmesi hedefleniyor. Askeri komutanlıkların görevine devam etmesi, iç güvenliğin korunması açısından büyük önem taşıyor.
TARİHÇESİ SOĞUK SAVAŞA UZANIYOR
COOP’un kökenleri, Soğuk Savaş yıllarına, özellikle Başkan Dwight Eisenhower’ın 1950’lerde imzaladığı kararlarla şekillenmeye başladı. Bu dönemde nükleer tehditler karşısında inşa edilen dayanıklı tesisler ve iletişim sistemleri, bugünkü planın temelini oluşturdu.
2002 yılında yayımlanan Kongre Araştırma Servisi (CRS) raporuna göre, 11 Eylül 2001 saldırıları sonrası da bu plan devreye alındı. O dönemde 75 ila 150 üst düzey yetkilinin güvenli bölgelere tahliye edildiği açıklandı.
