Sistem, arama-kurtarma operasyonlarının daha hızlı ve etkili yürütülmesine olanak tanıyor. Türkiye’nin afet risklerine karşı önleyici dijital çözümler geliştirme yönündeki en somut adımlarından biri olarak dikkat çeken proje, Gebze Belediyesi öncülüğünde geliştirildi.
UGULAMAYA KOYAN İLK BELEDİYE
“Kara Kutu” sistemi, 2025 yılı itibarıyla Kocaeli’nin Gebze ilçesinde resmi olarak kullanıma alındı. Türkiye'de bu sistemi uygulamaya koyan ilk belediye, Gebze Belediyesi oldu.
"İLETİŞİMİN KESİNTİSİZ SÜRMESİ İÇİN KURDUK"
Sistemin tanıtımını, Gebze Belediye Başkanı Zinnur Büyükgöz yaptı. Büyükgöz, tanıtım konuşmasında afet anlarında dijital altyapının çalışır kalmasının hayati önem taşıdığını vurguladı ve şu ifadeleri kullandı:
“Kara kutu kavramı genelde uçaklarda kullanılır. Biz bu sistemi, afet anlarında belediye hizmetlerinin ve iletişimin kesintisiz sürmesi için kurduk.”
Kara Kutu sistemi, özellikle deprem, sel, yangın gibi afetlerde yaşanabilecek veri ve iletişim kesintilerini önlemek amacıyla geliştirildi. Ayrıca, arama-kurtarma ekiplerine yapı bilgisi sağlama işlevi ile kurtarma sürecini hızlandırma hedefleniyor.
SİSTEM NASIL ÇALIŞIYOR?
Başkan Büyükgöz, Kara Kutu sisteminin üç ana başlıkta hizmet sunduğunu belirtti:
-
Dijital Hizmetlerde Kesintisizlik:
Belediye sistemlerinde herhangi bir veri kaybı yaşanmadan dijital işlemler afet anında da sürdürülebilecek. -
İletişim Altyapısı Güvencesi:
Kent geneline yerleştirilen 36 baz istasyonu sayesinde haberleşme kesintiye uğramayacak. Radyo link altyapısı sayesinde sistem, geleneksel iletişim hatları devre dışı kalsa bile çalışmaya devam edecek. -
Mimari Proje Entegrasyonu:
Gebze’deki tüm binaların mimari projeleri sisteme entegre edildi. Arama-kurtarma ekipleri, hangi binanın nasıl bir yapıya sahip olduğunu önceden görebilecek. Büyükgöz bu konuda şu örneği verdi:“Hatay merkezli depremlerde her ekibimizin başına mimarlar görevlendirdim. Binanın çöküş biçimine göre vatandaşların nerede olabileceğini tahmin edip kurtarma çalışmalarını o şekilde yürüttük. Başka ekiplerin 4 saatte ulaştığı kişilere biz 1.5-2 saatte ulaştık.”
HANGİ ÖZELLİKLERE SAHİP?
Kara Kutu sistemi ayrıca mobil yedekleme özelliğiyle donatıldı. Böylece, ana merkezin zarar görmesi durumunda mobil sistem otomatik olarak devreye girerek kesintisiz hizmet sağlamaya devam ediyor. Başkan Büyükgöz:
“Adını da buradan alıyor; veri kaybı ve kesinti yaşanmıyor. Depreme hazırlık amacıyla başlattık ama şu anda da sahada pratik çözümler sağlıyor.”
ARAMA-KURTARMA EKİBİ ETKİN ROL OYNUYOR
Gebze Belediyesi’ne bağlı GEAK (Gebze Belediyesi Arama Kurtarma Ekibi), afet müdahalesinde aktif olarak görev yapıyor. Başkan Büyükgöz, ekibin AFAD’a akredite ve eğitim yetkisine sahip olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Bodrum yangınları, Kastamonu seli, Kahramanmaraş, Adıyaman, Hatay depremlerinde görev yaptık. Sadece Hatay’da 430 personelle sahadaydık.”
SİSTEMİN MALİYETİ NE KADAR?
Projenin yatırım maliyeti hakkında da bilgi veren Büyükgöz, sistemin 60-70 milyon TL civarında bir harcamayla hayata geçirildiğini açıkladı. Ayrıca, bu sistemin diğer belediyelerde de modüler biçimde uygulanması gerektiğini vurguladı:
“Türkiye, bir deprem ülkesi. Bu nedenle bu sistemi bir lüks değil, ihtiyaç olarak görüyoruz. Yaygınlaştırılmalı.”
