Ankara, toplam evlilik sayısı artarken akraba evliliği devam etmezken 2010'da %7.2'den 2024'te %3.1'e giderek Türkiye'nin en hızlı düşüşünü kaydetti. Bu azalma, Türkiye'nin neredeyse iki katı hızda azalması olarak tablolara yansıdı.
2010: Yüksek Oranların Hakim Olduğu Dönem
Ankara'da 2010 yılı, akraba evliliklerinin toplam evlilikleri içinde önemli bir yerin gerçekleştiği bir dönemdi. İl genelinde gerçekleşen toplam 38.712 evliliğin tam 2.787'si birinci derece kuzenler arasında yapıldı. Bu oran, 100 evliliğinin yaklaşık 7.2'sinin akraba evliliği olduğunu yansıttı.
Çığır Açan Değişim: 2024'te Çarpışmacı Düşüş
Geçen 14 yıl, başkentte sosyal yapıda yaşanan bir dönüşüme tanıklık etti. 2024 yılı TÜİK verilerine göre, toplam evlilikler boyunca 45.689'a yükselmesine rağmen, akraba evliliklerinde keskin bir düşüş olduğu ortaya çıktı. akraba evliliği sayısı 1.416'ya geriledi. Bu, oran olarak %3.1'e denk geliyor. 2010'dan 2024'e kadar olan dönemde, akraba evlilik oranı tam %57 oranında azalarak tarihi bir düşüş kaydetti. Mutlak sayıda ise 1.371 daha az akraba evliliği yapıldı.
Türkiye ile Anlamlı Karşılaştırma: Ankara Fark Atıyor
Ankara'daki bu radikal düşüş, Türkiye geneliyle kıyaslandığında daha da anlam kazanıyor. Türkiye'de 2024 yılında kuzen evlilik oranı %5,9 olarak gerçekleşirken, Ankara (%3,1) bu ortalamanın oldukça altında kaldı.
Uzmanların Değerlendirmesi: Eğitim, Farkındalık ve Kentsel Dönüşüm
Konuya ilişkin olarak, Ankara'daki bu kırılmaların meydana gelme durumları şu şekilde açıklanıyor:
-
Eğitim Düzeyinin Yükselmesi: Başkentte yükseköğrenim görmüş nüfus artışı.
- Sağlık Riskleri Konusunda Artan Farkındalık: Akraba evliliklerinin yol açabileceği genetik hastalıklar risklerine dair farkındalığın yaygınlaşması.
- Nüfus Dinamiklerindeki Değişim: Geleneksel yapıların kırılması, göç ve kentleşmenin sosyal çevrelerin değişmesi.
Ancak 2024'te hala 1.400'ün üzerinde akraba evliliği ve bazı ilçelerdeki yüksek oranlar dikkat çekiyor.
Karanlık Tablo: İlçelerde Hâlâ Yüksek Oranların Gölgesi
Ankara genelindeki olumlu tabloya rağmen, bazı ilçelerdeki akraba evliliği oranları dikkat çekiyor.
-
Haymana: %12.3 (Türkiye'de en yüksek 4. ilçe)
- Altındağ: %8.1