İş Kanunu’na göre, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işçi çalıştırılamaz. Ancak, eğer toplu iş sözleşmesinde ya da bireysel sözleşmede farklı bir hüküm varsa, bu durumda çalışmak mümkün. Herhangi bir hüküm bulunmayan durumlarda ise işçiden mutlaka yazılı onay alınması gerekiyor. Özellikle sağlık, turizm ve güvenlik gibi 7/24 hizmet verilmesi gereken sektörlerde bu onay yaygın olarak kullanılıyor.
BAYRAMDA ÇALIŞANA ÜCRET VERİLMESİ GEREKİYOR
Bayram günlerinde yapılan çalışmalar, hafta tatilinden farklı bir uygulamaya tabidir. Hafta tatilinde çalışan işçilere serbest zaman (izin) verilebilirken, bayram ve resmi tatillerde mutlaka ücret ödenmelidir. Yani işçiye, "başka bir gün izin verelim" demek bu günler için yeterli değildir ve yasal değildir.
BİR SAATLİK ÇALIŞMA BİLE TAM GÜN ÜCRETİ GETİRİYOR
Bayramda işçi sadece bir saat çalışsa bile, o gün için tam günlük ücret alma hakkı doğar. Bu, o güne ait normal maaşa ek olarak bir günlük yevmiye anlamına gelir. Eğer çalışma süresi 7,5 saati aşarsa, aşan süre için ayrıca fazla mesai ücreti ödenmesi gerekir.
ARİFE GÜNÜ DE ÜCRETLİ TATİL KAPSAMINDA
Ramazan ve Kurban Bayramları ile 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nda, arife günü öğleden sonra (13.00 sonrası) yapılan çalışmalar da genel tatil kapsamına girer. Arife gününün sabahı ise normal bir iş günü olarak değerlendirilir ve bu saatlerde yapılan çalışmalar fazla mesai sayılır.
Örnek: Brüt maaşı 30 bin TL olan bir işçi, arife günü öğleden sonra ve bayramın ilk iki günü çalışırsa, toplamda yaklaşık 2.500 TL ek gelir elde edebilir.
HAFTA TATİLİ HAKKI İÇİN DURUM NASIL?
Bir işçi haftalık 45 saatlik yasal çalışma süresini doldurduysa, en az 24 saatlik hafta tatili hakkı kazanır. Bu süre genellikle pazar günü olarak değerlendirilir. Hafta tatilinde tam gün çalışan bir işçiye, normal ücretine ek olarak 1,5 yevmiye ödenmelidir. Eğer işçi yalnızca birkaç saat çalıştıysa, bu süre yüzde 50 zamlı ücretle hesaplanır.
BAYRAM GÜNÜ HAFTA TATİLİNE DENK GELİRSE NE OLUR?
Bayram günü hafta tatiline denk gelirse ve işçi o gün çalıştıysa, işçiye en yüksek ödemeyi sağlayan hesaplama uygulanır.
Örnek: Eğer işçi bayram günü 7,5 saat çalıştıysa, 1,5 günlük ücret almalıdır.
Çalışma süresi sadece 1 saat bile olsa, yine de 1 günlük ücret ek olarak ödenmelidir.
PAZAR GÜNÜ ÇALIŞMANIN EK ÜCRETİ NE KADAR?
Hafta tatilini genellikle pazar günü kullanan bir işçi, aralıksız çalışıp hem arife hem de bayramın üç gününde iş başında bulunmuşsa:
- Arife günü öğleden sonra + 3 günlük bayram mesaisi = 2,5 günlük ek ücret
- Pazar günü çalışması = 1,5 günlük ek ücret
- Toplam: 4 günlük ilave ödeme hak eder.
Ancak işçi hafta içinde bir gün izin veya rapor aldıysa, hafta tatili hakkını kazanamadığı için pazar günü çalışması normal gün sayılır. Bu durumda sadece 3,5 günlük ek ücret verilir.
