İmralı Adası’nda 13 Ekim 2025 tarihinde gerçekleştirilen görüşmede konuşan Öcalan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) kararlarına atıf yaparak “Umut ilkesi, devletin atması gereken bir adımdır. Bu bagajın kaldırılması lazım. Bu, binlerce insanı etkileyen bir meseledir. Hukuk açısından bunun yapılması gerekir” ifadelerini kullandı.
Asrın Hukuk Bürosu avukatları tarafından yapılan açıklamada, görüşmede Öcalan’ın hukuki durumunun ve “umut hakkı” meselesinin öncelikli gündem konularından biri olduğu belirtildi. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin eylül ayında Türkiye’ye yaptığı “umut hakkı düzenlemesi” çağrısının da Öcalan’a aktarıldığı kaydedildi.
“BİNLECE İNSANI ETKİLEYEN BİR MESELE”
Avukatlar aracılığıyla kamuoyuna iletilen mesajda Öcalan, “Umut ilkesi devletin atması gereken bir adımdır. Bu bagajın kaldırılması lazım. Bu, binlerce insanı etkileyen bir meseledir. Nereden bakarsanız bakın bunun kaldırılması gerekir. Hukuk açısından bunun yapılması gerekir. Politika da adalet de bunu gerektiriyor” sözleriyle, konunun yalnızca bireysel değil olmadığını savundu.
“DEMOKRATİK ENTEGRASYON HUKUKU İNŞA EDİLMELİ”
Öcalan, açıklamasında barış süreci ve toplumsal bütünleşme konularına da değindi. “Kürtlerin bütün olarak hukukun içine alınması gerektiğini” söyleyen Öcalan, bunun gerçek anlamda bir barışın temeli olacağını ifade etti. “Bugüne kadar Kürt’ün hukukunun yok sayıldığını, ama artık demokratik entegrasyon hukukunun inşa edilmesi gerektiğini düşünüyorum” diyen Öcalan, toplumun farklı inanç ve kimliklerinin eşit biçimde tanınması gerektiğini belirtti.
Kadın özgürlüğü konusundaki görüşlerini yineleyen Öcalan, eşitsizliklerin toplumsal sorunların temelinde yer aldığını belirterek “Yaşam özgür yaşanacaksa anlamlıdır. ‘Ey hayat! Ya seni özgür yaşayacağım ya da hiç yaşanmamış sayacağım.’ İşte benim yaşam mottom budur” dedi. Kadın özgürlükçü bir toplum anlayışının barışçıl ve adil bir düzenin temelini oluşturduğunu vurguladı.
BAHÇELİ’NİN ÇAĞRISI YENİDEN GÜNDEMDE
Öcalan’ın açıklaması, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin geçtiğimiz yıl yaptığı “umut hakkı” çıkışını yeniden gündeme getirdi. Bahçeli, 22 Ekim 2024’te yaptığı konuşmada, “Şayet tecridi kaldırılırsa gelsin TBMM’de DEM Parti grup toplantısında konuşsun. Terörün tamamen bittiğini ve örgütün lağvedildiğini haykırsın. Bu dirayet gösterilirse, umut hakkının kullanımıyla ilgili yasal düzenleme yapılabilir” ifadelerini kullanmıştı.
AİHM’İN “UMUT HAKKI” KARARI NE ANLAMA GELİYOR?
“Umut hakkı” kavramı, ömür boyu hapis cezasına çarptırılan mahkumlara belirli bir süre sonra yeniden değerlendirme ve tahliye imkânı tanınması gerektiğini öngörüyor. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 2013 yılında İngiltere’ye karşı açılan “Vinter ve diğerleri” davasında, koşulsuz müebbet hapis cezasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 3. maddesine aykırı olduğuna karar vermişti.
AİHM’e göre, hiçbir mahkum “yaşam boyu umutsuzluk içinde” bırakılmamalı. Bu karar doğrultusunda, müebbet hapis cezalarının en fazla 25 yıl sonra gözden geçirilmesi gerektiği vurgulanıyor. Avrupa Konseyi de Türkiye’den bu standarda uygun bir düzenleme yapmasını talep ediyor.
