Ankara’nın kültürel ve modern dönüşümünde Yahudi cemaatinin izleri Roma İmparatorluğu dönemine kadar uzanıyor. Tarihçi Avram Galanti’nin araştırmalarına göre kentte, MÖ 63-MS 14 döneminde Yahudi toplulukları varlığını sürdürüyordu. 1361’deki Ankara fethi sırasında “eski ve küçük bir Musevi cemaati”nin varlığı kayıtlara geçmiştir. Osmanlı döneminde ise İspanya ve Portekiz’den gelen Sefarad Yahudileri başkent ve çevresinde kök salmış, ipek yolları ve ticaret ağlarında aktif roller üstlenmiştir.
YAHUDİ MAHALLESİ
Tarih boyunca Yahudiler Ankara’da bugün Ulus’ta İstiklal Mahallesi civarında Yahudi Mahallesi olarak anılan yere yerleşti. Anafartalar Caddesi ile Denizciler Caddesi arasında olan bu bölgede yaşayan Yahudiler zamanla şehri terketmiş ve başka semtlerde varlıklarını sürdürmüşlerdir. Günümüzde ise bu mahallede çok az sayıda Yahudi cemaati üyesi yaşamaya devam ediyor.
ANKARA’DA NE KADAR YAHUDİ YAŞIYOR?
Yapılan araştırmalara göre günümüzde Ankara’daki Yahudi cemaatinin sayısı yaklaşık 100 civarında. Bazı kaynaklara göre ise bu sayı 35. Yahudi cemaatinin büyük kısmı Ulus’taki eski mahallerden göç etmiş ve Ankara’nın modern semtleri olan başta Çankaya olmak üzere diğer merkez semtlerine dağılmış durumda.
ANKARA SİNAGOGU
Yahudi Mahallesi’nin bulunduğu Ulus’ta 1834 yılında inşa edilmiş olan Ankara Sinagogu İtalyanlar tarafından 1906 yılında restore edilmiştir. Ancak zamanla Yahudi cemaati nüfusunun azalmasıyla sinagog uzun süre kapalı kalmış yalnızca özel günlerde açılmıştır.
ANKARA’DA YAHUDİ NÜFUSU NEDEN AZALDI?
Ankara’da Yahudi nüfusunun azalmasında birçok sebep bulunurken en önemli sebep 2. Dünya Savaşı sonrası yaşanan göç hareketi bulunuyor. Genç kuşaklar savaş sonrası ya yurt dışına gitmiş ya da Yahudilerin nüfusunun fazla olduğu İstanbul’a göç etmiştir.
