FAO verilerine göre, endeksin yükselmesinde özellikle palm, soya ve ayçiçek yağı fiyatlarındaki keskin artış ile sığır ve koyun eti fiyatlarındaki rekor seviyeler belirleyici oldu. Buna karşın süt ürünleri, tahıl ve şeker fiyatlarında gerileme yaşandı.
Bitkisel Yağlarda 3 Yılın Zirvesi
Temmuz ayında Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, yüzde 7,1 artarak 166,8 puanla son üç yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Palm yağı fiyatları, küresel talebin artması ve pazar rekabetinin güçlenmesi nedeniyle yükseldi. Ayçiçek yağı fiyatlarında ise Karadeniz Bölgesi’ndeki ihracat arzının daralması etkili oldu. Soya yağı fiyatları da küresel tüketim ve sanayi talebinin artmasıyla yukarı yönlü hareket etti.
Buna karşılık kolza yağı fiyatları, Avrupa’da yeni mahsul arzının yetersizliği nedeniyle düşüş kaydetti.
Et Fiyatlarında Yeni Rekor
Et Fiyat Endeksi, temmuzda yüzde 1,2 artarak 127,3 puana yükseldi ve FAO’nun kayıtlarında yeni rekor seviyeye ulaştı. Özellikle Çin ve ABD’deki yüksek ithalat talebi, sığır ve koyun eti fiyatlarını yukarı çekti. Kümes hayvanı ve domuz eti fiyatlarında ise sınırlı değişim gözlendi.
Süt Ürünlerinde Nisan 2024’ten Bu Yana İlk Düşüş
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, temmuz ayında yüzde 0,1 gerileyerek 155,3 puana indi. Bu, Nisan 2024’ten beri görülen ilk düşüş oldu.
Tereyağı ve süt tozu fiyatları, Asya’dan gelen yüksek arz ve ithalat talebindeki zayıflama nedeniyle düştü. Buna karşın Asya ve Yakın Doğu pazarlarında peynir talebinin güçlü seyretmesi ve Avrupa Birliği’ndeki ihracat arzının azalması, uluslararası peynir fiyatlarını yukarıda tuttu.
Tahıllar ve Şeker Fiyatlarında Gerileme
Tahıl Fiyat Endeksi, temmuzda aylık bazda yüzde 0,8 düşerek 106,5 puan oldu. Buğday ve sorgum fiyatlarındaki gerileme, mısır ve arpa fiyatlarındaki artışları bastırdı. Kuzey Yarımküre’de hasat döneminin başlaması fiyatları aşağı çekerken, Kuzey Amerika’nın bazı bölgelerinde olumsuz hava koşulları buğday fiyatlarında sınırlı bir destek yarattı.
Şeker Fiyat Endeksi ise yüzde 0,2 düşerek 103,3 puana geriledi ve böylece düşüş serisini üst üste beşinci aya taşıdı. Brezilya, Hindistan ve Tayland’da 2025-2026 dönemi için güçlü üretim beklentileri fiyatlar üzerinde baskı oluşturdu. Ancak küresel şeker ithalatında toparlanma işaretleri, düşüşün hızını sınırladı.
2022 Rekorunun Hâlâ Altında
Temmuz ayındaki artışa rağmen FAO Gıda Fiyat Endeksi, Mart 2022’deki rekor seviyenin yüzde 18,8 altında bulunuyor. Ancak 2024 yılı ortalamasına göre hâlâ yüzde 7,6 daha yüksek seyrediyor.
FAO uzmanları, küresel gıda fiyatlarının önümüzdeki aylarda hava koşulları, üretim tahminleri ve jeopolitik gelişmelere bağlı olarak dalgalı seyredeceğini belirtiyor. Özellikle iklim değişikliğinin tarımsal üretim üzerindeki etkileri, fiyatlar üzerinde belirleyici olmaya devam edecek.
