Dâru’l-Erkam neden önemlidir? Hz. Peygamber’in davet merkezine dönüşen bu evde neler yaşandı? İşte İslâm’ın ilk eğitim yuvasının anlamı ve Erkam bin Ebî’l-Erkam’ın unutulmaz hizmeti…
ERKAM BİN EBÎ’L-ERKAM (R.A.) KİMDİR?
İslâm’ın ilk dönemlerinde Resûlullah’a (s.a.v.) evini açarak İslâm davasına omuz veren sahâbî Erkam bin Ebî’l-Erkam (r.a.), Mekke’nin ileri gelen kabilelerinden Benî Mahzûm’a mensuptur. İsmi Erkam, künyesi Ebû Abdullah olan bu mübarek sahâbî, 17-18 yaşlarında İslâm’la şereflenmiştir.
Erkam (r.a.), Mekke’de artan baskılar ve müşriklerin zulmü karşısında, Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) ve Müslümanların güvenle buluşabileceği bir mekân arayışında büyük bir adım atmıştır. Kendi evini, İslâm’ın ilk eğitim ve dayanışma merkezi haline getirmiştir.
DÂRU’L-ERKAM’IN KURULUŞU VE ÖNEMİ
Safa Tepesi’nin doğusundaki Erkam’ın evi, Müslümanlar için bir sığınak, bir eğitim yuvası, bir istişare merkezine dönüşmüştür. Burada:
-
Yeni Müslüman olanlar İslâm’ı öğrenir,
-
Yeni ayetler ezberlenir,
-
İbadetler gizlice yapılır,
-
Zulme uğrayanlar moral bulurdu.
Burası İslâm tarihine “Dâru’l-Erkam” yani “Erkam’ın Evi” olarak geçmiştir.
Hz. Hamza, Hz. Ömer, Hz. Mus’ab bin Umeyr, Hz. Ammar ve Hz. Süheyb gibi birçok sahâbî İslâm’la burada tanışmıştır. Hz. Ömer’in Müslüman olmasıyla birlikte İslâm toplumu Dâru’l-Erkam’dan çıkarak açıktan tebliğe başlamıştır.
İSLÂM’DA İLK VAKIF: ERKAM’IN EVİ
Erkam (r.a.), Safa’daki bu evini satılmamak ve mirasçılara geçmemek üzere oğluna vakfetmiştir. Böylece İslâm’daki ilk vakıf örneğini oluşturmuştur.
Vakfiyesinde şu ifadeler yer almıştır:
“Bu ev satılamaz, mirasçılara geçmez. Harem-i Şerif’ten sayıldığı için Allah yolunda vakfedilmiştir.”
Ev, yıllar sonra çeşitli dönemlerde onarıldı, III. Murad döneminde (1591) mescit olarak yeniden inşa edildi. Bugün orijinal yapısından eser kalmasa da manevî mirası İslâm tarihinde yaşamaya devam etmektedir.
PEYGAMBERİMİZİN HEDİYESİ VE HİZMETLERİ
Erkam (r.a.), Bedir, Uhud ve Hendek savaşlarının tamamına katılmış, İslâm uğruna büyük fedakârlıklar göstermiştir. Bedir Gazvesi sonrasında Hz. Peygamber (s.a.v.), ona ganimetlerden “Merzüban” adlı bir kılıcı hediye etmiştir.
Ayrıca vahiy kâtipleri arasında yer almış ve zekât toplayıcısı olarak görevlendirilmiştir.
HAYATI VE VEFATI
İbadet ve takvasıyla tanınan Erkam (r.a.), ömrünün son döneminde Mekke’de ibadete yoğunlaşmıştır. 53 Hicrî yılında (673 Miladî), 83 yaşında Medine’de vefat etmiş, vasiyeti üzerine cenaze namazını Sa’d bin Ebî Vakkas (r.a.) kıldırmıştır.
ERKAM’IN MİRAS BIRAKTIĞI ŞUUR
Erkam bin Ebî’l-Erkam (r.a.), sadece evini değil, imanını ve cesaretini İslâm’a vakfetmiş bir öncüdür. Onun eviyle başlayan tebliğ hareketi, bugün milyonlarca Müslümanın imanla buluşmasına vesile olmuştur.
“Dâru’l-Erkam şuuru” — bugün de Müslümanların ilim, eğitim ve dayanışma merkezlerinde yaşatılmaya devam etmektedir.
