Uzmanlar, kentsel dönüşümde imzalanacak sözleşmelerin hayati nitelikte olduğunu belirtiyor ve bu süreçte yasal güvence altına alınmayan her detayın ileride ciddi hak kayıplarına yol açabileceği konusunda uyarıyor.
"SÖZLEŞMELER SADECE FORMALİTE DEĞİL, GÜVENCE BELGESİDİR"
Kentsel dönüşüm sürecinde hak sahipleri ile müteahhit firmalar arasında yapılan anlaşmalar, yalnızca inşaatın teknik kısmını değil, tarafların hukuki ve ekonomik çıkarlarını da doğrudan etkiliyor. Bu nedenle sözleşmelerin detaylı, açık ve yasal dayanaktan yoksun kalmayan bir çerçevede hazırlanması gerekiyor.
BU 7 MADDE SÖZLEŞMEDE YOKSA İMZALAMAYIN
1. Proje Bilgileri Şeffaf Olmalı
Sözleşmede projenin başlangıç ve bitiş tarihleri, ruhsat durumu, yapı kullanma izni, teslim tarihi ve inşa edilecek yapının teknik özellikleri net biçimde yer almalı. Eksik ya da muğlak bilgiler, ileride gecikmelere ve mağduriyetlere neden olabilir.
2. Mülkiyet Değerleri Karşılaştırmalı Sunulmalı
Mevcut mülkün değeri ile dönüşüm sonrası elde edilecek konut ya da arsa payının eşleştirmesi mutlaka yapılmalı. Özellikle değer artışı beklentisi olan bölgelerde, bu durumun hak sahiplerine nasıl yansıyacağı sözleşmede yer almalı.
3. Hak Sahiplerinin Hukuki Konumları Tanımlanmalı
Kiracıların geçici barınma hakkı, taşınmazın tahliyesi, inşaat süresince doğabilecek uyuşmazlıklar durumunda sahip olunan haklar açık şekilde ifade edilmeli. Belirsiz ifadeler hukuki boşluklara yol açabilir.
4. Sigorta ve Mali Güvence Koşulları Olmalı
İnşaat sürecinde yaşanabilecek doğal afet, kaza veya firma kaynaklı aksaklıklar için sigorta zorunluluğu getirilmesi; müteahhit firmanın ise mali güvencelerini teminat altına alacak hükümlerin eklenmesi şart.
5. Katkı Payı ve Ödeme Takvimi Netleşmeli
Hak sahiplerinin yükümlülükleri, ödemeleri ve müteahhitten beklentileri detaylı şekilde takvime bağlanmalı. Bu noktada gizli maliyetler veya sonradan çıkarılacak ek ödemelere karşı açık hükümler yer almalı.
6. Ruhsat ve Yasal İzin Belgeleri Eklenmeli
Yapılacak projenin tüm yasal izinlere sahip olduğunu kanıtlayan belgeler sözleşmeye eklenmeli. Ayrıca anlaşmazlık durumunda hangi çözüm yollarının izleneceği (arabuluculuk, tahkim, dava vb.) açıkça yazılmalı.
7. Proje Değişikliklerine Uyumlu Maddeler Bulunmalı
Uzun soluklu projelerde ekonomik veya teknik nedenlerle revizyonlar gerekebilir. Bu durumlara karşı sözleşmede tarafların haklarını koruyacak esneklik maddeleri yer almalı.
"HER SÖZLEŞME ÖNCE HUKUKİ DANIŞMANLIK ŞART"
Gayrimenkul hukuku uzmanları, tapu sahiplerinin sözleşmeleri yalnızca kendi okumalarıyla değerlendirmemeleri gerektiğini vurguluyor. Alanında uzman bir hukukçudan görüş alınması, ileride oluşabilecek riskleri en aza indiriyor. Çünkü dönüşüm süreci, yalnızca yeni binalar değil, aynı zamanda yeni yaşam alanları ve ekonomik değerler de üretiyor.
