23 Nisan geçti ama coşkusu sürüyor. TBMM’nin 104. Kuruluş Yılında, Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramımız renkli görüntülere sahne oldu. Bu vesile ile 104 yaşındaki TBMM’nin ilk başkanı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Atatürk’tür. Bu kapsamda yaşanan bazı gelişmeleri hatırlatmak istiyoruz.
OKUMAYA DEVAM EDİN...
Meclis’te Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılımıyla görkemli bir resepsiyon düzenlendi. Resepsiyonu katılan CHP Genel Başkan Özgür Özel ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasında önemli diyaloglar yaşandı ve önümüzdeki hafta yapılacak görüşmenin zemini hazırlandı.
23 Nisan 1920’de açılan TBMM, yeni Türk devletinin doğuşunu müjdeliyordu. TBMM’nin ilk başkanlığına Mustafa Kemal Atatürk seçildi.
28 Ekim 1923 Pazar, ertesi gün ilan edilecek “Cumhuriyet”in Atatürk ve arkadaşları tarafından Çankaya Köşkü’nde sabaha kadar tartışıldığı ve kesin kararın verildiği gündü. Gerçi Atatürk cumhuriyet fikrini Samsun’a ayak bastığı günden beri aklına koymuştu ama şartlar bu kutlu günü geciktirmişti.
İsmet İnönü, Kemalettin Sami, Halit Paşa, Ali Fethi (Okyar), Ruşen Eşref Ünaydın ve Fuat Bey’lerin katıldığı toplantıya, Mustafa Kemal kararlı bir sesle son noktayı koydu: “Arkadaşlar, yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz.”
29 Ekim 1923 günü TBMM toplanmış, saatler 18.40’ı gösteriyordu. Toplantı Başkanı da İsmet İnönü... Anayasa Komisyonu’ndan gelen yasa değişikliği teklifi görüşülmeye başlandı. Komisyon Başkanı Yunus Nadi hazırlanan raporu okudu. Yapılan konuşmalar ve yaşanan tartışmalardan sonra saat 20.30’daki oylama sonucu değişiklik teklifi kabul edildi ve “Yaşasın Cumhuriyet” sesleri arasında kutlamalar başladı.
Cumhuriyetin kabul edildiği oylamadan 14 dakika sonra, 29 Ekim 1923 akşamı Cumhuriyet’in ilk Cumhurbaşkanı’nın seçimine geçildi. Bu unvanı hak edenlerin başında Atatürk geliyordu kuşkusuz. Saat 20.44’te yapılan seçime tek aday olarak katılan Mustafa Kemal, hazır bulunan 158 milletvekilinin tümünün oyunu alarak Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı seçildi. Atatürk, bundan sonra 3 defa daha cumhurbaşkanı seçildi.
Bu arada, Atatürk’ü cumhurbaşkanı seçtirmemek için çalışanlar da vardı. Milletvekili, dolayısıyla Cumhurbaşkanı seçilebilme şartı olarak Misak-ı Milli sınırları içinde doğmuş olmak ve 5 yıl ikamet mecburiyeti getiren bir önerge verilmişti. Atatürk, kürsüye gelerek şu cümle ile sorunu kökünden halletti:
- Memleketin müdafaası için beş sene bir yerde kalamazdım…
