DÖNER: BURSA'DAN TÜM DÜNYAYA
Döner, 19. yüzyılda Bursa’da dikey şiş üzerinde pişirilen bir et yemeği olarak doğdu. Günümüzde dünya genelinde tanınan bu lezzet, Osmanlı mutfağının önemli miraslarından biri.
Yapay zeka destekli analizler, bazı yemeklerin kökenine ışık tuttu. Bu çalışmaya göre, Yunanistan tarafından sahiplenilen pek çok yemek aslında Türk mutfağından türemiş. İşte bu lezzetlerden bazıları ve kökenleri...
ŞİŞ KEBAP: ORTA ASYA'NIN MİRASI
Türklerin Orta Asya’dan taşıdığı geleneksel bir pişirme yöntemi olan şiş kebap, küçük et parçalarının şişe geçirilerek közde pişirilmesiyle hazırlanır. Bu yöntem, tarihsel olarak Yunan mutfağında görülmemektedir.
MUSAKKA: TÜRK YORUMUYLA BALKANLARA ULAŞTI
Her ne kadar Arap kökenli olduğu söylense de musakkanın Balkanlar’a yayılması Türkler sayesinde olmuştur. Türk mutfağında yapılan musakka daha sulu ve sebze ağırlıklıdır.
DOLMA: ASMA YAPRAĞINDA GELEN LEZZET
Asma yaprağına sarılı dolmalar, Osmanlı mutfağının vazgeçilmezleri arasında yer alır. Bu gelenek, Yunanistan'da da benimsense de kökeni Anadolu'ya dayanır.
BAKLAVA: SARAYLARDAN SOFRALARA
Yunan mutfağında sıkça yer verilen baklava, aslında Orta Asya’dan Osmanlı saray mutfağına taşınmış bir tatlıdır. Bugün baklava, Türkiye’nin gastronomik simgelerinden biridir.
LOKUM: YÜZYILLARIN ŞEKERİ
18. yüzyılda özellikle Hacı Bekir tarafından meşhur edilen Türk lokumu, Batı’da "Greek Delight" adıyla pazarlansa da kökeni net olarak Türk mutfağına dayanır.
KÖFTE: BAHARATLA ZENGİNLEŞEN LEZZET
Farklı türleriyle her bölgede yer alan köfte, Türk mutfağında önemli bir yere sahiptir. Yunan versiyonu ise bu tariflerin hafif değiştirilmiş bir uyarlamasıdır.
İMAM BAYILDI: AYNI İSİM, ORTAK GEÇMİŞ
Zeytinyağlı patlıcan yemeği olan İmam Bayıldı, adını Türkçe'den alır ve Osmanlı mutfağının sevilen yemekleri arasında yer alır. Yunan mutfağında da aynı isimle bilinmesi dikkat çekicidir.
REVANİ: SARAY TATLISIYDI
Osmanlı sarayında 17. yüzyılda yapılan ilk şerbetli tatlılardan biri olan revani, bugün Yunanistan’da da popülerdir. Ancak bu tatlının doğuşu Osmanlı'ya aittir.
BÖREK: FİLO HAMURU TÜRKLERDEN
Farklı türleriyle tanınan börek, özellikle su böreği ve sütlü börek gibi çeşitleriyle Osmanlı döneminde gelişmiştir. Filo hamuru tekniği Türk ustalar tarafından yaratılmıştır.
CACIK: YOĞURT KÜLTÜRÜ TÜRKLERLE BAŞLADI
Yoğurtlu salatalık karışımı olan cacık, Türklerin binlerce yıllık yoğurt geleneğinin bir parçasıdır. Bu ürün, Yunan mutfağında "tzatziki" adıyla bilinse de aslı Türk kökenlidir.
SİMİT: İSTANBUL'UN SOKAK LEZZETİ
Osmanlı İstanbul’unda sokaklarda satılan simit, bugün Atina’da “koulouri” adıyla sunulsa da kökeni bellidir. Simit, Türk halkının geleneksel sokak yiyeceklerinden biridir.
HELVA: ORTAK AMA TÜRK DAMGALI
Helva hem Arap hem de Türk mutfağında yer alır. Ancak özellikle irmikli ve tahinli versiyonlarının Türkiye’deki tarihsel gelişimi, bu tatlının Türk kültüründeki derinliğini gösteriyor.
CEVİZLİ TATLI VE KEK: ŞERBETLİ OSMANLI TARZI
Cevizli kek benzeri tatlılar, revani gibi şerbetli Türk tatlılarının varyasyonudur. Bugün Yunan mutfağında da benzer tariflerle yer alıyor.
PASTIRMA: BİN YILLIK ET SAKLAMA GELENEĞİ
Orta Asya’daki Türklerin et saklama yöntemlerinden biri olan pastırma, Bizans döneminde Anadolu’da bilinmiyordu. Bugün bile Kayseri pastırması dünyaca ünlüdür.
PİLAV: ASYA'DAN ANADOLU'YA
Pirinçle yapılan pilav, Orta Asya’dan gelen Türk pişirme teknikleriyle şekillenmiştir. Yunan mutfağında "Greek rice pilaf" olarak geçse de, köken Asya'dır.
KADAYIF: TEL TEL OSMANLI TATLISI
Kadayıf, Osmanlı sarayında geliştirilen ve bugün "kataifi" olarak adlandırılan tatlılardan biridir. Yunan mutfağında benimsense de, bu tatlı Türk geleneğidir.
HÜNKARBEĞENDİ: ARTIK ONDA DA GÖZ DİKTİLER!
Son olarak adı Osmanlıca’dan gelen hünkarbeğendi yemeği, Yunanistan’da “mutfağın efsanesi” olarak tanıtıldı. Bu gelişme, dönerden yoğurda, baklavadan cacığa kadar uzanan sahiplenme çabalarının geldiği noktayı gözler önüne serdi.
