Borsa İstanbul'da yaşanan yükseliş, birçok vatandaş arasında "Hisse almak dinen uygun mudur?" " Borsa helal mi haram mı?" sorusunu gündeme getirdi. Bu konuda Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı tarafından yapılan açıklamalar önem taşıyor. Diyanet'in açıklaması sorgulanıyor. Peki bora haram mı? İşte detaylar...
BORSA VE HALKA ARZ GÜNAH MI, CAİZ Mİ?
Borsada hisse senetleri almak ve yatırım yapmak İslam'a uygun bir faaliyet olabilir. Bu, bir şirkete ortak olma anlamına gelir ve İslam hukuku genellikle buna izin verir. Ancak bu tür faaliyetlerde aşırıya kaçmamak ve riskleri göz önünde bulundurmak önemlidir. Ayrıca, borsada sürekli olarak işlem yapmak yerine dikkatli ve bilinçli bir şekilde yatırım yapılmalıdır. Çünkü yanlış yönetilen borsa işlemleri mali sorunlara yol açabilir ve bu tür durumlar bazen kişilerin mülklerini kaybetmelerine hatta intihar etmelerine neden olabilir. Bu nedenle, borsa ve diğer finansal piyasalardaki yatırım faaliyetlerine dikkatli bir şekilde yaklaşmak önemlidir.
BORSA HELAL Mİ HARAM MI? DİYANET AÇIKLADI
Diyanet borsaya ne diyor sorusunun cevabı şöyledir: Diyanet, borsadan hisse almanın İslam'a uygun olmadığını açıklamıştır. Diyanet'e göre, borsa hisselerin bloke edilmesi ve hayali satışlar gibi spekülatif işlemler, dini açıdan sakıncalıdır. Ayrıca, bu tür işlemler insanları aldatmaya ve ekonomiyi yanıltıcı hamlelerle etkilemeye yönlendirebilir. Dolayısıyla, böyle bir ticaret, masum bir borsa işlemiyle aynı kategoriye girmemektedir.
Sonuç olarak, dini açıdan uygun olmayan ticaret yapan kuruluşların hisse senetlerini almak ve satmak, özellikle faize dayalı hisselerin alım satımı, İslam'a göre caiz değildir.
HALKA ARZ HARAM MI?
Hisse senetlerinin halka arzının helal veya haram olup olmadığı, İslam hukuku veya fıkıh perspektifinden değerlendirilen bir konudur. İslam alimleri ve fıkıh mezhepleri arasında bu konuda farklı görüşler bulunabilir. Bazı İslam alimleri ve finans uzmanları, katılım endeksi dışındaki hisse senetlerinin halka arzının, faiz veya yasaklı sektörlerle ilgili olmadığı sürece genellikle İslam'a uygun olduğunu savunurlar.
Ancak İslam'da finansal işlemler ve yatırımların "helal" veya "haram" olarak kabul edilmesi için bazı temel prensiplere uyulması gerektiğine inanılır. Bu prensipler şunları içerebilir:
Faiz (riba) İhtiva Etmemek: İslam'a göre faiz, haramdır. Dolayısıyla, faiz içeren finansal araçlar veya işlemlerden kaçınılmalıdır.
Yasaklı Sektörlerden Kaçınmak: İslam, alkollü içki, domuz eti gibi belirli sektörlerdeki işlere yatırım yapmayı yasaklar.
Şeffaflık ve Adalet: İslam, finansal işlemlerde şeffaflık, adillik ve dürüstlüğü teşvik eder. Hileli veya dolandırıcı işlemlerden kaçınılmalıdır.
Risk ve Kar Paylaşımı: İslam'a göre, kar ve zarar riski ortaklar arasında adil bir şekilde paylaşılmalıdır.
Bu prensiplere uygun olmayan veya İslam'a aykırı olan işlemler veya hisse senetleri, İslam hukukuna göre haram kabul edilebilir. Ancak, konuyla ilgili net bir görüş birliği olmadığı için, kişisel inançlar ve dinî otoritelerin görüşleri de dikkate alınmalıdır.
NİHAT HATİPOĞLU'NA GÖRE BORSA CAİZ Mİ?
Nihat Hatipoğlu'na göre borsa işlemleri, borsada risk içerebilecek bir faaliyettir. Ayrıca, borsada yatırım yaparken dikkat edilmesi gereken önemli bir husus, yatırım yapılan şirketin İslam'a aykırı işler yapıp yapmadığıdır. Hatipoğlu'na göre, bir şirketin faaliyetleri İslam'a aykırı, yani haram ise, o şirkete yatırım yapmak da haram sayılabilir. Özellikle faiz ve içki gibi haram işlerle uğraşan bir şirkete yatırım yapmak İslam hukukuna aykırıdır.
Nihat Hatipoğlu'nun bu görüşleri, kişisel dini yorumlarına dayanır ve İslam dünyasındaki diğer alimlerin veya farklı fıkıh mezheplerinin görüşlerinden farklılık gösterebilir
FETVA MECLİSİNE GÖRE BORSA HARAM MI HELAL Mİ?
Fetva Meclisi'ne göre, helal işlere sahip olan şirketlerin ve helal yönetimlerin hisselerinin satın alınması, yatırım ve ticaret olarak kabul edilebilir. Borsada yatırım yaparken, İslam'a uygun işler yapan şirketlere yatırım yapmak dinen uygundur. Ancak, borsada faiz veya haram işlerle uğraşan şirketlere yatırım yapmaktan kaçınılmalıdır.
Ayrıca, borsada günlük işlem yapmanın dinen haram olup olmadığına dair Fetva Meclisi'nin görüşü de açıklanmıştır. Meclise göre, günlük işlem yapmak, faiz içermeyen ve haram iş üretmeyen şirketlerin hisseleriyle işlem yapılması durumunda haram sayılmaz.
Fetva Meclisi'nin bu görüşleri, İslam'a uygun yatırım ve ticaret yapma amacı taşıyan kişilere rehberlik etmek amacıyla sunulmuştur
NUREDDİN YILDIZ'A GÖRE BORSA HELAL Mİ HARAM MI?
Nureddin Yıldız'a göre, borsa konusunda kesin bir "caiz değildir" ifadesini kullanmamıştır. Yıldız'a göre, borsada helal bir şirketten hisse almak durumunda haram olmayabilir. Ancak, mevcut borsa sisteminin net ve açık olmadığına dikkat çekmektedir. Yıldız'ın açıklamalarına göre, hangi şirkete yatırım yapılırsa yapılsın, bu şirketin gerçekten helal işlerle mi uğraştığını net bir şekilde bilmek imkansızdır. Bu nedenle, netliğinden emin olunmayan hisselerin alım satım işlemlerine girmemek tavsiye edilir.
Nureddin Yıldız'ın bu görüşleri, kişisel dini yorumlarına dayanır ve İslam dünyasındaki diğer alimlerin veya farklı fıkıh mezheplerinin görüşlerinden farklılık gösterebilir.
CÜBBELİ AHMET HOCA'YA GÖRE BORSA HARAM MI HELAL Mİ?
Cübbeli Ahmet Hoca'ya göre, borsada hisse alım işlemleri caiz değildir. Hocaya göre, mevcut borsa sistemi İslam'a uygun değildir ve kumara benzemektedir. Hisselerin sanal ve hayali bir düzenleme olduğu için, borsadaki işlemlere olumlu yaklaşmamaktadır. Hoca, işlerin gerçek ve İslam'a uygun olması durumunda caiz olduğunu belirtirken, günümüz borsa sistemini denetlemenin zor olduğunu düşündüğü için borsa işlemlerini caiz bulmamaktadır.
