.jpg)
Mahkeme ve dava süreci yaşayan birçok vatandaşın merak ettiği ve hakkında araştırma yaptığı “İstinaf nedir” sorusunun cevabını sizler için araştırdık. Sözlükte “yeni” anlamına gelen “bir şeyin başı, ucu, burun” mânasındaki enf kökünden türeyen isti’nâf kelimesi “yeniden başlamak, yenilemek, tekrarlamak” demektir. Peki, hukukta istinaf (istinaf mahkemesi) ne demek?
Hukuki bir terim olarak istinaf ilk derece mahkemelerinin vermiş olduğu kararlara itiraz yolunu açan mahkeme türüdür. Bu mahkemeye sevk edilen davalar yeni baştan ele alınıyormuşçasına, ilk davada ortaya konan delillerin istinaf mahkemesince tekrar incelenmesini sağlayan bir kanun yoludur.
İSTİNAF MAHKEMESİ NEDİR?
Bir diğer adı Bölge Adliye Mahkemesi olan İstinaf, ilk derece mahkemeleri tarafından verilmiş kararların; maddi olay bakımından ve hukukilik yönünden denetlenmesidir. Temyiz kanun yolunda ise Bölge Adliye Mahkemesi kararlarına karşı yapılan başvurular incelenir. Kural olarak inceleme yapılırken yalnızca hukukilik denetimi yapılır.
İstinaf ve temyiz kanun yollarının hukuki hataların giderilmesi gibi avantajlarının yanında yargılamanın uzaması gibi dezavantajları da mevcuttur.
BİR DAVANIN İSTİNAFA GİTMESİ NE DEMEK?
İlk derece mahkemelerden çıkan karar ve hükümlerin hukuki olarak yeniden görüşülmesi ve davanın yeniden görülmesi amacıyla kurulan mahkemedir.İstinaf mahkemesi; hukuk ve ceza mahkemelerinin kural olarak nihai kararlarına karşı yapılan istinaf başvurularını incelemekle görevli üst derece mahkemesidir. İstinaf mahkemeleri, istinaf başvurusu ile önüne gelen hukuki uyuşmazlığı hem maddi olay yönünden incelerken hem de kararın hukuka uygunluğunu inceleyerek karar verir.
İSTİNAF MAHKEMESİ KAÇ AY SÜRER?
Dava dosyalarının ve adli olayların düşük olduğu özellikli bölgelerde istinaf süresi ortalama olarak 6 ay ila 1 yıl arasında değişebilir. Ancak ve ancak dava dosyalarının ve suç oranlarının sayılarının daha yüksek olduğu bölgelerde ise, istinaf karar süresi 1 ila 2 yıl arasında değiştiği bilinir.
İSTİNAF MAHKEMESİNİN GÖREVLERİ NELERDİR?
Hukuk yargılamasında Bölge Adliye Mahkemelerinin Hukuk Dairelerinin görevleri 5235 sayılı kanunun 36. maddesinde şu şekilde sayılmıştır:
• Adlî yargı ilk derece hukuk mahkemelerinden verilen ve kesin olmayan hüküm ve kararlara karşı yapılan başvuruları inceleyip karara bağlamak,
• Yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek,
• Yargı çevresindeki yetkili adlî yargı ilk derece hukuk mahkemesinin bir davaya bakmasına fiilî veya hukukî bir engel çıktığı veya iki mahkemenin yargı sınırları kapsamının belirlenmesinde tereddüt edildiği takdirde, o davanın bölge adliye mahkemesi yargı çevresi içerisinde başka bir hukuk mahkemesine nakline veya yetkili mahkemenin tayinine karar vermek,
• Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.
Ceza yargılamasında Bölge Adliye Mahkemelerinin Ceza Dairelerinin görevleri ise 5235 sayılı kanunun 37. maddesinde şu şekilde sayılmıştır:
• Adlî yargı ilk derece ceza mahkemelerince verilen ve kesin olmayan hüküm ve kararlara karşı yapılacak başvuruları inceleyip karara bağlamak
• Yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece ceza mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek,
• Yargı çevresindeki adlî yargı ilk derece ceza mahkemeleri hâkimlerinin davayı görmeye hukukî veya fiilî engellerinin çıkması hâlinde, o davanın bölge adliye mahkemesi yargı çevresi içerisinde başka bir adlî yargı ilk derece ceza mahkemesine nakli hakkında karar vermek,
• Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.
