İran’daki nükleer tesislere yönelik saldırıların ardından Türkiye'nin doğusundaki sınır illerde olası radyasyon sızıntısı riskine yönelik endişeler Türkiye Büyük Millet Meclisi gündemine taşındı. CHP Kars Milletvekili İnan Akgün Alp, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın yazılı olarak yanıtlaması istemiyle kapsamlı bir soru önergesi sundu.
"Halk sağlığı tehdit altında olabilir"
Milletvekili Alp, Kars, Ardahan, Iğdır, Ağrı ve Hakkâri illerinde içme suyu, hava, toprak ve tarım ürünlerinin radyasyon tehlikesine karşı korunup korunmadığını sorguladı. Bölge halkına yeterli ve şeffaf bilgilendirme yapılıp yapılmadığını vurgulayan Alp, “Sınırlarımızın hemen ötesinde yaşanan gelişmelerin ülkemizi etkilemeyeceğini varsaymak büyük bir gaflet olur” diyerek hükümete çağrıda bulundu.
“Radyasyon ölçümü yapıldı mı?”
Önergede, İran’daki nükleer saldırıların öncesinde ve sonrasında sınır illerinde radyasyon taraması yapılıp yapılmadığı, bu ölçümlerin hangi parametrelerle ve ne zaman gerçekleştirildiği soruldu. Alp ayrıca, ölçüm sonuçlarının kamuoyuyla paylaşılıp paylaşılmadığını da gündeme getirdi.
RADİSA sistemi var mı?
Alp, bölgede Radyasyon İzleme ve Uyarı Sistemi Ağı (RADİSA) istasyonlarının olup olmadığını, varsa bu istasyonların teknik kapasitesi ve izleme sıklığını da öğrenmek istedi. Ayrıca AFAD'a bağlı mobil KBRN (Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik, Nükleer) birimlerinin ya da TAEK/NDK uzmanlarının bölgede aktif görev alıp almadığını sordu.
Bilgilendirme kanalları ne kadar etkili?
Alp, halkın olası radyasyon riski karşısında yerel medya, SMS, siren, toplantı ya da sosyal medya gibi yöntemlerle bilgilendirilip bilgilendirilmediğini de gündeme taşıdı.
Tarım ürünleri ve hayvansal gıdalar inceleniyor mu?
Tarım ve Orman Bakanlığı ile olası bir koordinasyon sağlanıp sağlanmadığını soran Alp, özellikle süt ve diğer hayvansal ürünler dahil olmak üzere tarım ürünlerinde radyasyon analizlerinin yapılıp yapılmadığını, bölgede yeterli laboratuvar kapasitesi bulunup bulunmadığını vurguladı.
Yerel yönetimlerin hazırlık düzeyi sorgulandı
Olası bir radyasyon sızıntısında, valilikler, AFAD il müdürlükleri ve il özel idarelerin sahip olduğu hazırlık ve lojistik kapasite de önergenin önemli başlıklarından biri oldu. Alp, bu süreçte kurumlar arası bilgi paylaşımı ve koordinasyonun nasıl yürütüldüğünü de öğrenmek istedi.
“Kriz yönetimi şart”
CHP’li Alp, hükümete şu sözlerle çağrıda bulundu:
“Radyasyon gibi görünmeyen ama etkisi yıllar süren bir risk karşısında sessizlik değil, aktif kriz yönetimi gereklidir. Kamuoyunun doğru, şeffaf ve zamanında bilgilendirilmesi, halk sağlığı ve güvenliği açısından hayati önemdedir.”
