Hacettepe Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cemal Tunoğlu, 1999 yılında memleketi Kastamonu’nun Devrekani ilçesinde yaptığı araştırmalar sırasında dünya çapında ses getiren bir fosil keşfetti.
Tunoğlu’nun bulduğu ve “denizlerin dinozoru” olarak bilinen Mosasaurus hoffmanni fosili, yalnızca yedi ülkede tespit edilen örneklerden biri olma özelliği taşıyor. Bu keşif, Asya kıtasında yapılan ilk ve tek Mosasaurus bulgusu olarak bilim çevrelerinde büyük yankı uyandırdı.
65 MİLYON YILLIK İZLER BEYLER BARAJI’NDA ORTAYA ÇIKTI
Keşif, Devrekani Beyler Barajı’nın üst savak bölgesinde yapılan saha çalışmaları sırasında gerçekleşti. Prof. Dr. Tunoğlu, burada 5–7 santimetre uzunluğunda sivri dişler ve çene parçaları buldu.
Yapılan incelemelerde, kalıntıların yaklaşık 65–70 milyon yıl öncesine, yani dinozorların yaşadığı döneme ait olduğu belirlendi. Fosil, şu anda Hacettepe Üniversitesi’nde sergileniyor ve Türkiye’nin bilim tarihinde özel bir yere sahip.
“ASYA’DA TEK, DÜNYADA YEDİ NOKTADAN BİRİ”
Prof. Dr. Tunoğlu, Devrekani’deki bu keşfin Asya kıtasında tek örnek olduğunu vurguladı:
“Koskoca Asya kıtasında başka bir Mosasaurus keşfi yok. Kastamonu için bu büyük bir değer. Burayı bir fosil sit alanı haline getirmemiz gerekiyor.”
Tunoğlu’na göre Mosasaurus fosilleri şimdiye kadar yalnızca Hollanda, Belçika, Fransa, Polonya, Bulgaristan, Türkiye ve İtalya’da tespit edildi.
17 METRELİK DEV BİR DENİZ CANAVARI
Yaklaşık 17 metre uzunluğunda olduğu tahmin edilen Mosasaurus hoffmanni, dinozorlarla çağdaş, güçlü bir deniz yırtıcısıydı. Tunoğlu, bu canlıların o dönemde balık, yengeç ve diğer deniz canlılarıyla beslendiğini, yaklaşık 30 milyon yıl boyunca denizlerin hakimi olduğunu belirtti.
“O dönemin okyanuslarında yaşayan bu canlılar, dinozorların deniz versiyonlarıydı. Mosasaurus, adeta denizlerin kralıydı.”
FRANSIZ BİLİM İNSANIYLA ULUSLARARASI İŞ BİRLİĞİ
Keşfin ardından Tunoğlu, fosilin türünü doğrulamak için Paris Tabiat Tarihi Müzesi’nden Dr. Nathalie Bardet ile ortak bir çalışma yürüttü. Bardet’in analizleri sonucunda fosilin Mosasaurus hoffmanni olduğu kesinleşti ve Türkiye, bu eşsiz türün resmî dağılım haritasına eklendi.
“KASTAMONU’NUN EVRENE ARMAĞANI”
Kastamonu Kent Müzesi Müdürü Dr. Murat Karasalihoğlu, keşfin yalnızca bilimsel değil, kentsel kimlik açısından da büyük bir anlam taşıdığını vurguladı:
“Kastamonu’nun evrene armağanı olan bu keşif, kentin imajına yön verebilir. Müzemizde Mosasaurus hoffmanni’ye özel bir oda ayırdık. Bu fosil, yalnızca bilimsel bir buluntu değil, Kastamonu’nun dünyaya açılan simgesidir.”
“DENİZLERİN DİNOZORU” TÜRKİYE’DE
Prof. Dr. Cemal Tunoğlu’nun 1999’da yaptığı bu keşif, Türkiye’nin bilim tarihinde “denizlerin dinozoru”nun izlerinin bulunduğu ilk kayıt olarak yerini aldı.
Bu eşsiz buluntu, Kastamonu’yu yalnızca Türkiye’nin değil, dünyanın paleontolojik haritasına taşıyan önemli bir kilometre taşı olarak kabul ediliyor.
