Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, konut ve arsa fiyatlarında şişirilmiş değerlerin önüne geçmek amacıyla “Değer Bilgi Merkezi” adında yeni bir uygulamayı hayata geçiriyor. Bu sistem sayesinde vatandaşlar, sahip oldukları ya da yatırım yapmak istedikleri taşınmazların gerçek piyasa değerini görebilecekler. Uygulamanın temel hedefi, piyasada adil ve şeffaf bir değerleme mekanizması kurmak.
İLK UYGULAMA İSTANBUL'DA BAŞLAYACAK
Söz konusu sistemin ilk uygulaması 2026 yılının ilk çeyreğinde İstanbul'da hayata geçirilecek. Ardından kademeli olarak diğer illere yayılacak olan proje, 2027 yılı sonuna kadar Türkiye’nin 81 ilinde aktif hale gelecek. Böylece ülke genelinde standart bir taşınmaz değerleme altyapısı oluşturulmuş olacak.
FAHİŞ FİYATLARLA MÜCADELE
Uzmanlar, gayrimenkul piyasasında yaşanan fiyat manipülasyonlarının en büyük sebeplerinden birinin erişilebilir ve karşılaştırılabilir veri eksikliği olduğuna dikkat çekiyor. Değer Bilgi Merkezi ile birlikte vatandaşlar, taşınmazların değeri hakkında yapay zeka destekli analizler ile bilgi sahibi olabilecek. Böylece hem alıcı hem de satıcı tarafında adil bir piyasa ortamı oluşturulması amaçlanıyor.
ŞEHİRLERİN DİJİTAL İKİZLERİ OLUŞTURULUYOR
Projeyi hayata geçiren kurum, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü. Kurum, aynı zamanda Üç Boyutlu Şehir Modelleri Projesi ile birlikte şehirlerin dijital ikizlerini oluşturarak, taşınmazlara ait tüm verileri sayısal ortama taşıyor. Bu veriler; bina yaşı, adresi, kullanım amacı, bağımsız bölüm sayısı, metrekare bilgisi ve mülkiyet durumu gibi detayları içeriyor.
SADECE DEĞER TESPİTİ DEĞİL, YATIRIM ANALİZİ DE MÜMKÜN
Vatandaşlar sistem sayesinde yalnızca bir taşınmazın değerini değil; aynı zamanda bulunduğu ilçedeki konut arz-talep durumu, yatırım maliyeti, olası getiri oranı ve satış fiyatı tahminlerini de görebilecek. Bu sayede hem bireysel yatırımcılar hem de kurumlar için doğru ve güvenilir analizlere dayalı kararlar alınması hedefleniyor.
"AFET RİSKİNE KARŞI STRATEJİK ADIM"
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, sistemin sadece yatırım değil, afet riski taşıyan bölgeler için de kritik olduğunu vurguladı:
“Bu çalışma afet riskli iller için de büyük önem taşıyor. Taşınmazlarla ilgili tüm bilgilerin yer alacağı bu sistemdeki veriler kentsel dönüşümden mekânsal planlamaya kadar birçok alana altlık oluşturacak.”
DEĞER HARİTALARIYLA ŞEHİRLER ŞEFFAFLAŞACAK
Sistemin bir diğer önemli özelliği de değer haritaları olacak. Her taşınmazın piyasa değeri bu haritalara işlenerek, parsel ve bağımsız bölüm bazında karşılaştırmalar yapılabilecek. Bu veriler; kamulaştırma, vergilendirme, yatırım kararı, yer seçimi gibi pek çok alanda etkili bir şekilde kullanılacak. Hem kamu kurumları hem de özel sektör bu haritalardan faydalanabilecek.
GENİŞ KAPSAMLI KULLANIM ALANI
Yeni sistem; bankacılık, sigortacılık, gayrimenkul değerleme, şehir planlama, mimarlık ve inşaat gibi birçok sektöre doğrudan veri desteği sağlayacak. Ayrıca sağlık, eğitim ve ulaşım gibi kamu yatırımlarında da nüfus yoğunluğu, gelir düzeyi ve eğitim seviyesi gibi analizler yapılabilecek.
