Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, başkentin kangrene dönüşen ulaşım sorununa yönelik dikkat çeken bir açıklama yaptı. Yavaş, bütçe koşullarının uygun hâle gelmesi durumunda 1000 yeni otobüs alınacağını ve toplu taşımanın tamamen ücretsiz hâle getirileceğini duyurarak, “Allah nasip ederse, bütçemiz uygun hâle gelirse Ankara halkına bir müjdem var: 1000 yeni otobüs alıp Ankara halkını bedava taşıyacağım. Trafiği ancak böyle çözeriz. Bolca otobüs almamız gerekiyor; altyapıyı yapabilirsek halkı bedava taşıyarak trafiği rahatlatacağız” ifadelerini kullandı.
Ancak uzmanlara göre bu öneri, Ankara’nın ulaşım sorununu tek başına çözmeye yetmeyebilir ve ciddi mali riskler barındırıyor. Uzmanlar, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın açıkladığı “1000 yeni otobüs ve ücretsiz ulaşım” projesinin maliyet ve sürdürülebilirlik açısından ciddi soru işaretleri taşıdığı görüşünde birleşiyor.
1000 OTOBÜSÜN MALİYETİ 4-5 MİLYAR TL
Modern bir otobüsün fiyatının 4–5 milyon TL arasında değiştiği düşünüldüğünde, 1000 yeni otobüsün belediye bütçesine 4–5 milyar TL’lik bir yük bindireceği belirtiliyor. Bu araçların yıllık işletme, yakıt, personel ve bakım giderlerinin ise 2–3 milyar TL’yi bulacağı hesaplanıyor.
EGO YILLIK 3,5–4 MİLYAR TL CİVARINDA GELİR KAYBEDER
Ücretsiz taşımaya geçilmesi durumunda EGO’nun yıllık 3,5–4 milyar TL civarında olan bilet gelirinin tamamen kaybedilecek olması, toplamda 7–8 milyar TL’yi aşan bir finansman açığını ortaya koyuyor.
ÜCRETSİZ ULAŞIM MÜMKÜN MÜ?
Dünya örnekleri de ücretsiz ulaşımın her zaman istenen sonucu vermediğini ortaya koyuyor. Estonya’nın başkenti Tallinn’de toplu taşıma tamamen ücretsiz yapılınca yolcu sayısı ilk yıl içinde yüzde 30–40 oranında arttı. Araç sayısı aynı kaldığı için otobüslerde ciddi yoğunluk yaşandı, duraklarda bekleme süreleri uzadı ve bazı hatlarda sistem adeta kilitlendi.
Ankara’da hâlihazırda birçok hat yoğun ve zaman zaman kapasite sınırında çalışıyor. Bu nedenle ücretsiz ulaşım talebi patlatabilir ve 1000 yeni otobüsün bile bu yükü tam anlamıyla karşılamaya yetmeyebilir.
ÖZEL ARAÇ SAYISI FAZLA OLDUĞUNDAN ÜCRETSİZ ULAŞIMA RAĞBET OLMAZ
Ankara’da özel araç kullanım oranı oldukça yüksek olduğu için ücretsiz ulaşımın sürücüler üzerinde beklenen davranış değişikliğini oluşturmayacağı belirtiliyor.
Araştırmalara göre vatandaşların özel araçlarını bırakmaları için toplu taşımanın yalnızca ücretsiz olması yetmiyor; aynı zamanda hızlı, konforlu, az aktarmalı, sık seferli ve güçlü metro bağlantılarına sahip bir sistem gerekiyor.
PEKİ ANKARA’NIN TRAFİK SORUNU NASIL ÇÖZÜLEBİLİR?
Ulaşım planlamacılarına göre kentin sorunlarına kalıcı çözüm ancak çok boyutlu bir ulaşım stratejisiyle mümkün. İlk olarak metro hatlarının özellikle M2, M4 ve M5 uzatma projelerinin tamamlanmasının şehri en fazla rahatlatacak adım olarak ön plana çıkıyor.
Bunun yanı sıra Eskişehir Yolu, İstanbul Yolu ve Pursaklar–Çankaya arasında kurulacak metrobüs koridorlarının toplu taşımayı hızlandıracağı ifade ediliyor.
Aktarma merkezleri ve sık seferlerle desteklenecek entegre ulaşım sistemi de öneriler arasında yer alıyor. Ayrıca cadde üstü parkın sınırlandırılması ve otopark ücretlerinin artırılmasıyla özel araç kullanımının azaltılabileceği, esnek mesai uygulamasıyla da sabah yoğunluğunun yüzde 15–20 düşebileceği dile getiriliyor.
Bisiklet yollarının yaygınlaştırılması, scooter gibi araçların teşvik edilmesi ve kısa mesafelerde alternatif çözüm üretilmesi de uzmanların önerileri arasında bulunuyor.
