Milyonlarca insanın ucuz diye alışveriş yaptığı Çin’in e- ticaret platformu TEMU’nun karanlık yüzü sosyal medyada tartışıldı.
“KEDİ-KÖPEK MAMASIYLA BESLENİYORUZ, YARDIM EDİN!”
Instagram ve TikTok’ta içerikler üreten @adanamesken adlı kullanıcı, TEMU’dan sipariş edilen bir üründe “yardım edin” yazılı etiketkli ürünü takipçileriyle paylaştı. Etikette, "Bize yardım edin. Kedi köpek yemleriyle besleniyoruz. Günde 15 saat çalışıyoruz. Açlıktan nefesimiz kokuyor." İfadeleri yer aldı.
Bu paylaşımdan sonra birçok kullanıcı “düşük kalite, düşük fiyat” mantığının ötesinde, zorla çalıştırma ve insanlık dışı çalışma koşulları iddialarını tartışarak TEMU için boykot çağrısında bulundu.
DOĞU TÜRKİSTAN'DA ZORLA ÇALIŞTIRMA İDDİALARI
İddiaların en çarpıcısı, TEMU’nun bazı tedarikçilerinin Doğu Türkistan’da Uygur Türklerini zorla çalıştırdığı yönünde. Çin merkezli PDD Holdings tarafından işletilen platformun, bu bölgedeki düşük maliyetli iş gücünü kullanarak maliyetleri düşürdüğü ve ürünleri bu sayede “bedavaya yakın” fiyatlarla sunduğu öne sürülüyor.
TEMU NEDEN BU KADAR UCUZ?
TEMU’nun iş modeli, doğrudan üreticiden tüketiciye satış esasına dayanıyor. Aracıları devreden çıkaran bu sistem sayesinde maliyetler minimuma indiriliyor. Üstelik agresif fiyatlandırma stratejileri, sosyal medya algoritmalarına uygun reklam kampanyaları ve “bedava ürün kazan” gibi oyunlaştırılmış sistemlerle kullanıcıyı platformda tutmak hedefleniyor.
Ancak bu düşük fiyatların görünmeyen bir bedeli var. Aşırı düşük maaşlarla insanlık dışı koşullarda çalıştırılan işçiler, günde 10-15 saatlik mesailer, geri dönüştürülmeyen plastik ambalajlar ve aşırı karbon salınımı ve çevresel yıkım bu ucuzluğun arkasındaki yıkıcı gerçeklerden birkaçı olarak öne çıkıyor.
TEK KULLANIMLIK ALIŞVERİŞ, KALICI ZARAR
TEMU’nun sunduğu düşük fiyatlı ürünlerin çoğu, birkaç kez kullanıldıktan sonra çöpe atılacak kalitede. Bu da “hızlı moda” ve “tek kullanımlık tüketim” alışkanlığını tetikliyor. Uygulamanın sonsuz kaydırma özelliği, zamanlı kampanyaları ve sürekli bildirimleri kullanıcıyı düşünmeden harcamaya itiyor. Sadece birkaç dolara alınan mont, süpürge ya da takı; aslında doğaya, işçiye ve insan haklarına büyük bir bedel ödetiyor.
BAŞARI MI, SÖMÜRÜ MÜ?
2024 yılı itibarıyla aylık 185 milyonu aşkın ziyaretle dünyanın en çok tercih edilen ikinci e-ticaret sitesi konumuna gelen TEMU, global çapta bir başarı hikâyesi olarak lanse edilse de, perde arkasındaki etik sorunlar ve çevresel etkiler bu başarıyı gölgede bırakıyor.
“SESSİZ KALMA, BU ZULME ORTAK OLMA”
Birçok sosyal medya kullanıcısı TEMU’nun çalışma yöntemlerini öğrendikten sonra “Eğer sessiz kalırsanız, elinizdeki kanı hiçbir şey temizleyemez.” Sözleriyle boykot çağrısı yaptı.
