Şeyh Gaffar hangi dönemi temsil ediyor, tarihsel bir kişilik mi yoksa tamamen kurgusal bir figür mü?
SİNEMANIN EFSANE KÖTÜSÜ: ŞEYH GAFFAR KİMDİR?
Türk sinemasının kült yapımlarından biri olan Kara Murat: Şeyh Gaffar’a Karşı, hem dönemin sinema tarzını hem de güçlü karakter inşasını yansıtan filmler arasında yer alıyor. Filmin en dikkat çekici isimlerinden biri ise kuşkusuz Şeyh Gaffar.
Filmde Şeyh Gaffar; kendi bölgesini neredeyse bağımsız bir devlet gibi yöneten, Osmanlı’nın doğuya ilerleyişine meydan okuyan karizmatik ve tehlikeli bir lider olarak resmedilir. Osmanlı elçilerini rehin almasıyla Kristianopel’e (İstanbul) meydan okuyan bu figür, Kara Murat’ın karşısına çıkan en güçlü düşmanlardan biri olarak tanınır.
1976 tarihli filmde karaktere İtalyan aktör Pasquale Basile hayat vermiştir. Bu tercih, o dönem Türk sinemasında yabancı oyuncularla çalışma eğiliminin bir örneği olarak görülür.
ŞEYH GAFFAR GERÇEK BİR TARİHİ KİŞİ Mİ?
Filmin hikâyesi Fatih Sultan Mehmet dönemini temel alıyor gibi görünse de, tarihî kayıtlarda Şeyh Gaffar adında Osmanlı’ya meydan okuyan bir lider bulunmuyor.
Yani:
➡ Şeyh Gaffar tamamen kurgusal bir karakterdir.
➡ Tarihsel belgelerde bu isimle bir isyan, bir bölgesel otorite veya Osmanlı’ya karşı böyle bir direniş hikâyesi yoktur.
Senaryo, Osmanlı atmosferini güçlendirmek ve Kara Murat evrenine dramatik derinlik kazandırmak için bu karakteri özellikle yaratmıştır.
TARİH VE KURGU ARASINDA BİR KÖPRÜ
Kara Murat filmleri, gerçek tarihî olayları birebir aktarmak yerine; tarihsel atmosferi arka plana alarak kahramanlık, mücadele ve aksiyon öğeleri üzerine kurulu bir yapı oluşturur.
Bu nedenle seride:
-
Bazı gerçek karakterler yer alır,
-
Ancak birçok figür tamamen senaryonun ihtiyaçları doğrultusunda kurgulanır.
Şeyh Gaffar da bu kurgu-gerçek harmanının en çarpıcı örneklerinden biridir. Sinematik etkisi yükse
