Zeytin ağacı, tipik olarak Akdeniz ikliminin hâkim olduğu sıcak ve kurak yazlar ile ılıman kışları sever. Bu nedenle Türkiye’de genellikle Ege, Akdeniz, Marmara ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yoğun olarak yetiştirilir.
Ankara ise karasal iklim kuşağında yer aldığı için soğuk kışlar ve don olayları, zeytin yetiştiriciliği için önemli bir risk oluşturur. Ancak son yıllarda iklim değişikliğine bağlı sıcaklık artışı ve soğuğa dayanıklı yeni zeytin türlerinin geliştirilmesi, başkentte sınırlı ölçekte zeytin üretimini mümkün hale getirmiştir.
ZEYTİN HANGİ KOŞULLARDA YETİŞİR?
Ankara’da zeytin yetiştiriciliği yapılacaksa, şu koşullar büyük önem taşır:
-
Kış sıcaklığı: -5 °C’nin altına nadiren düşen bölgelerde zeytin yetiştirilebilir.
-
Rakım: 700 metrenin altındaki, don riski az vadiler ve güney yamaçlar tercih edilmelidir.
-
Güneşlenme: Günde en az 6–8 saat doğrudan güneş alan araziler seçilmelidir.
-
Toprak: Kireç oranı yüksek, geçirgen ve taşlı topraklar zeytin için idealdir.
-
Sulama: Ankara’da yaz kurak geçtiği için, genç fidanlarda damla sulama sistemi kurulmalıdır.
ANKARA’DA ZEYTİN YETİŞEN BAZI BÖLGELER
Ankara’da özellikle Polatlı, Gölbaşı, Bala, Haymana ve Kalecik çevresinde zeytin fidanı denemeleri yapılmaktadır. Bu bölgelerde “Gemlik”, “Ayvalık” ve “Arbequina” gibi türler kısmen uyum sağlamış ve düşük verimli de olsa meyve alınabilmiştir. Yerel tarım müdürlükleri, bazı pilot projelerde iklim uyumlu zeytin üretimi denemelerini sürdürmektedir.
UZMANLARDAN UYARI: “DON RİSKİNE DİKKAT”
Ziraat mühendisleri, Ankara’da zeytin yetiştirmek isteyen üreticilerin mutlaka don zararına karşı önlem alması gerektiğini belirtiyor. Fidanların rüzgârdan korunması, çevresinin malçla kaplanması ve kışın gövdelerin kireç badanası ile izole edilmesi tavsiye ediliyor. Uzmanlara göre, iklimin giderek ısınmasıyla birlikte Ankara’nın güney ilçeleri önümüzdeki 10–15 yıl içinde zeytin üretimine daha uygun hale gelebilir.
ANKARA’DA MEYVE YETİŞİR Mİ?
Ankara, uzun yıllar boyunca sadece tahıl ve baklagil üretimiyle anılan bir şehir olarak biliniyordu.
Ancak son yıllarda iklim sıcaklığının artması, sulama altyapısının gelişmesi ve mikroklima alanlarının keşfi, başkenti yeni meyve türleriyle buluşturdu.
Ziraat mühendislerine göre, Ankara’nın bazı güney ve batı ilçeleri, artık zeytin, incir, badem, lavanta ve üzüm gibi sıcak iklim bitkilerinin yetişmesine uygun koşullara sahip.
ANKARA’DA YETİŞEN TÜRLER
BADEM
Badem, Ankara iklimine en iyi uyum sağlayan sıcak iklim bitkilerinden biridir. Bala, Güdül, Ayaş, Nallıhan ve Beypazarı çevresi badem üretimi için en verimli alanlardır. Soğuğa dayanıklı “Ferragnes” ve “Nonpareil” türleri Ankara şartlarında yüksek verim vermektedir.
İlkbahar donlarından korunmak için, vadilerin değil yamaçların tercih edilmesi önerilir.
LAVANTA
Ankara’nın kurak yazları ve güneşli gün sayısının fazlalığı, lavanta yetiştiriciliği için önemli bir avantaj sağlıyor.
Beypazarı, Kızılcahamam, Çamlıdere ve Polatlı bölgelerinde lavanta tarlaları artmaya başladı.
Kokulu üretim alanları, turizmle de birleşerek “lavanta bahçeleri” konseptiyle hem ekonomik hem de görsel değer yaratıyor.
CEVİZ
Ceviz, Ankara tarımının yeni yıldızlarından biri haline geldi. Kalecik, Ayaş, Nallıhan, Beypazarı ve Çubuk ilçelerinde yoğun üretim alanları bulunuyor. Kışın -25 °C’ye kadar dayanabilen yerli ceviz türleri, Ankara’nın karasal koşullarına uyum sağlamış durumda.
En verimli türler arasında Chandler, Pedro ve Fernor öne çıkıyor.
ÜZÜM VE KALİTELİ ŞARAPLIK TÜRLER
Ankara, özellikle Kalecik Karası üzümüyle Türkiye’nin en özel şaraplık üzüm bölgelerinden biridir. Kalecik, Ayaş ve Güdül bağlarında yetişen bu yerel tür, Ankara’nın sert iklimine rağmen aromatik kalitesiyle bilinir. Ayrıca son yıllarda Kabarcık, Emir, Boğazkere gibi yerli çeşitlerin yetiştirildiği yeni bağ projeleri de artıyor.
