Ankara'nın bilinen ilk temelleri, Frigya Kralı Midas dönemine kadar uzanıyor. Frig hâkimiyetinin ardından kent, Büyük İskender devriyle Helen kültürünün etkisi altına girmiş; sonrasında ise Galatlar tarafından bölgenin önemli merkezlerinden biri hâline getirilmişti. Roma İmparatorluğu'nun genişlemesiyle ise Galatya Krallığı tarihe karışmış, şehir Doğu Roma hâkimiyetinde uzun yıllar varlığını sürdürmüştü.
SELÇUKLULAR DA ANKARA TARİHİNİN BELİRLEYİCİ UNSURLARINDAN
Emevî ve Abbasî dönemlerinden itibaren İslam ordularının hedefi haline gelen Ankara, zaman zaman el değiştirse de ancak Selçuklular döneminde Türk-İslam yapısına tam anlamıyla katıldı. Danişmentliler ve Anadolu Selçukluları arasındaki mücadele kentte izler bıraksa da, onların dönemine ait sikke örneklerine henüz rastlanamadı.
ANKARA'DA BASILAN İLK SELÇUKLU PARASI
Bilim insanlarına göre, Ankara'da basıldığı kesin olarak bilinen en eski Selçuklu sikkesi, II. Kılıçarslan’ın oğlu Ankara Meliki Muhyiddin Mesud'a ait. 598 tarihli gümüş sikke, İstanbul'da merhum Mahrukizâde Cafer Bey'in koleksiyonunda görülmüştür. Bu sikkenin, bugüne kadar bir eşi daha tespit edilmedi.
Müze kayıtlarında ise Melik Mesud'un çeşitli bakır paralarının bulunduğu belirtiliyor. Söz konusu sikkelerin birçoğunda darp yeri ve tarih tam saptanamasa da ibareleri aynı ortak yapıyı barındırıyor.
TARİHİ KİTABELER DE O DÖNEM HAKKINDA BİLGİ VERİYOR
Sikkelerin yanı sıra, Ankara Kalesi içindeki Alaaddin Camii'nin minber kapısı üzerindeki tarih kitabesi de Melik Mesud dönemi hakkında önemli bilgiler sunuyor. Ustasının Rumeli'den olduğu bilinen minber, kentin Selçuklu dönemindeki sanat anlayışını yansıtan başyapıtlar arasında yer alıyor.
SİKKELER TAHT MÜCADELELERİNİ DE YANSITIYOR
Kılıçarslan'ın memleketi oğulları arasında paylaştırmasının ardından baş gösteren taht kavgaları, Ankara'nın kaderini de önemli ölçüde etkiledi. Melik Mesud'un yıllarca süren direnişi, kuşatmalar ve kardeş mücadeleleri, dönemin sikkelerinin üzerinde görülen unvanlardan da anlaşılabiliyor.
Bu dönemin dikkat çeken örneklerinden biri de Keykubad'ın Ankara'da mahsur kaldığı yıllarda bastırdığı bakır paralar olarak biliniyor. Bu sikkelerin üzerinde süvari tasviri ve mızrakla vurulan bir arslan motifi yer alıyor.
KEYHÜSREV VE KEYKAVUS DÖNEMLERİNDEN ÖRNEKLER DE VAR
İstanbul Âsâr-ı Atika Müzesi'nde sergilenen, Keyhüsrev bin Keykubad'a ait Ankara darplı bakır paralar da Selçuklu döneminin önemli tanıkları arasında yerini almıştır. Benzer şekilde, II. Keykavus'un ikinci saltanat yıllarında (655–658) Ankara'da basılmış üç farklı dirhem örneği de müze koleksiyonlarında bulunuyor.
ANKARA'DA BÜYÜK BİR TARİH YATIYOR
Bugüne kadar bilinen tüm Selçuklu Ankara sikkeleri bahsi geçen örneklerle sınırlı olsa da uzmanlar, kentin arkeolojik potansiyelini vugulamakta ısrarcı. Yapılan açıklamalara göre, ilerleyen yıllarda yeni sikkelerin bulunması muhtemel.
