BBC’ye açıklamalarda bulunan Google yetkilileri, milyonlarca kullanıcıya gönderilmesi gereken en yüksek seviyedeki uyarının yalnızca yüzlerce kişiye ulaştığını duyurdu.
10 MİLYON KİŞİ YERİNE 469 KİŞİYE UYARI GİTTİ
Google’ın sistemine göre, depremin merkezine yaklaşık 157 kilometre uzaklıkta bulunan 10 milyon kullanıcıya “Harekete Geçin” başlıklı en üst düzeyde bir erken uyarı gönderilmesi gerekiyordu. Bu uyarılar, insanlara güvenli bir yere sığınmaları için ortalama 30-35 saniye kazandırabilecek öneme sahipti. Ancak şirket, bu seviyede sadece 469 kişiye bildirim gönderildiğini doğruladı.
Buna ek olarak, yaklaşık yarım milyon kullanıcıya ise yalnızca “hafif sarsıntı” seviyesinde, daha düşük önemdeki uyarılar ulaştı. Bu tür bildirimler, yüksek riskli durumlar için yeterli uyarı etkisi yaratmıyor.
"DEPREMİN ŞİDDETİ YANLIŞ HEDAPLANDI"
Google, ilk değerlendirmelerinde sistemin doğru çalıştığını savunmuş olsa da, yeni yapılan teknik incelemeler bunun aksini ortaya koydu. Şirket, depremin şiddetinin sistem tarafından yanlış hesaplandığını, bu nedenle yüksek öncelikli uyarıların büyük çoğunluğa ulaştırılamadığını belirtti. Türkiye genelinde kullanılan akıllı telefonların yaklaşık yüzde 70’inin Android işletim sistemli olduğu göz önüne alındığında, sistemdeki bu eksiklik daha da büyük bir sorumluluğu ortaya koyuyor.
"SİSTEMİ GELİŞTİRMEYE DEVAM EDİYORUZ"
Google sözcüsü, bu itirafın ardından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Her büyük depremden ders çıkarıyoruz. Geri bildirimleri ve verileri dikkate alarak deprem uyarı sistemimizi daha güvenilir ve kapsayıcı hale getirmek için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”
Google’ın deprem uyarı sistemi, sismik hareketleri algılamak için Android cihazlardaki sensörleri kullanıyor ve belirli bir büyüklüğün üzerindeki sarsıntılarda otomatik olarak kullanıcılara uyarı gönderebiliyor. Ancak bu sistem, yerel uyarı altyapılarıyla entegre olmadığında zamanlama ve etki açısından yetersiz kalabiliyor.
NE OLMUŞTU?
6 Şubat 2023’te, Kahramanmaraş Pazarcık ve Elbistan merkezli 7.8 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler, Türkiye’de son yüzyılın en yıkıcı afetlerinden biri olarak kayıtlara geçti. Resmi rakamlara göre 55 binden fazla kişi hayatını kaybetti, yüz binlerce kişi yaralandı ve milyonlarca insan evsiz kaldı. Depremler, özellikle sabaha karşı yaşandığı için pek çok insan uykudayken yakalandı ve uyarı sistemlerinin hayati önemini bir kez daha gözler önüne serdi.
TÜRKİYE'DE ERKEN UYARI SİSTEMLERİNİN DURUMU
Google'ın geliştirdiği sistem, ABD ve Japonya gibi ülkelerde yerel uyarı ağlarıyla entegre çalıştığı için daha etkin sonuçlar verebiliyor. Ancak Türkiye'de AFAD tarafından geliştirilen yerli uyarı sistemleriyle tam entegrasyon sağlanmadığı için Android tabanlı uyarılar, etkinlik açısından zayıf kalabiliyor. Uzmanlar, afet yönetiminde teknolojik altyapının yerel otoritelerle entegre bir şekilde kullanılması gerektiğine dikkat çekiyor.
