6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli olarak meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler, Hatay’da eşi benzeri görülmemiş bir yıkıma yol açtı. Özellikle Antakya, Defne, Samandağ ve İskenderun ilçelerinde binlerce bina ya tamamen yıkıldı ya da ağır hasar aldı. Resmi verilere göre on binlerce insan hayatını kaybederken, şehir genelinde sosyal hayat, ticaret ve kamu hizmetleri uzun süre durma noktasına geldi.
NÜFUS BÜYÜK ORANDA AZALDI
Depremin ardından Hatay, Türkiye’de en fazla göç veren illerin başında yer aldı. Kentte yaşayan yüz binlerce kişi güvenli barınma isteği, iş ve eğitim imkânları nedeniyle farklı illere taşındı. TÜİK’in 2023 nüfus verilerine bakıldığında, Hatay’ın son yıllarda ilk kez ciddi bir nüfus kaybı yaşadığı görülüyor.
İl genelindeki azalışın büyük bölümü Antakya merkezde görüldü. Antakya, 100 binden fazla nüfus kaybıyla Türkiye genelinde depremden en fazla etkilenen ilçe olarak öne çıktı. Oransal olarak incelendiğinde, ilçede yaşayan her dört kişiden birinin ya hayatını kaybettiği ya da şehri terk ettiği belirlendi.
EKONOMİK HAYAT DA AĞIR DARBE ALDI
Hatay, deprem öncesinde sanayi, tarım, ticaret ve lojistik alanlarında Doğu Akdeniz’in en önemli merkezlerinden biriydi. Depremlerle birlikte organize sanayi bölgeleri, küçük sanayi siteleri, tarım alanları ve liman bağlantıları ciddi zarar gördü.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın raporlarına göre, deprem bölgesinde oluşan toplam hasarın önemli bir kısmı Hatay’da görüldü. Sanayi tesisleri, sağlık kuruluşları, eğitim binaları ve ulaşım altyapısındaki hasar, kent ekonomisinin toparlanmasını zorlaştıran temel unsurlar arasında yer aldı.
ANTAKYA'DA HUMMALI ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR
Aradan geçen süreye rağmen Hatay’da depremin izleri tamamen silinmiş değil. özellikle Antakya merkezde yeniden inşa çalışmaları dikkat çekici bir hız kazandı. Kent genelinde çok sayıda şantiye kurulduğu, ağır hasarlı yapıların yıkımının büyük ölçüde tamamlandığı ve yerlerine yeni konutların yükseldiği gözlemlendi.
Yeni yapılan binaların büyük bölümünün 6 ila 7 katlı, güncel deprem yönetmeliklerine uygun ve zemin etütleri dikkate alınarak inşa edildiği belirtildi. Deprem sonrası yapımına başlanan bazı konutların tamamlanarak hak sahiplerine teslim edildiği, ailelerin bu evlere yerleşmeye başladığı da gelen bilgiler arasında.
DEVLET KONUTLARI NE DURUMDA?
Hatay’da devlet tarafından yürütülen toplu konut projelerinde de önemli ilerleme kaydedildi. Birçok bölgede kalıcı konutların büyük kısmı tamamlanırken, altyapı, yol, su ve kanalizasyon çalışmaları eş zamanlı olarak sürdürülüyor.
Geçici barınma alanlarında yaşayan vatandaşların kalıcı konutlara geçişi kademeli olarak devam ederken, eğitim ve sağlık hizmetlerinin yeniden yapılandırılması için de çalışmalar yürütülüyor. Buna rağmen, konut ihtiyacının tamamen karşılanamadığı ve özellikle merkez ilçelerde barınma sorunu hâlâ gündemde.
HATAY'DA HAYAT NORMALLEŞMEYE ÇALIŞIYOR
Depremin üzerinden geçen zamana rağmen Hatay’da maddi kayıpların yanı sıra manevi yaraların da tam olarak sarılamadı. Kent sakinleri, bir yandan günlük yaşamı yeniden kurmaya çalışırken diğer yandan kayıplarının yasını tutuyor.
Çarşı ve pazarlarda kısmi hareketlilik yaşansa da, deprem öncesindeki canlılığa ulaşmak için zamana ihtiyaç var. Hatay’ın kalıcı biçimde toparlanabilmesi için yalnızca konut yapımının değil, istihdamı artıracak ve ekonomik hayatı canlandıracak uzun vadeli planların hayata geçirilmesi gerekiyor.
