Uluslararası kurumların yayımladığı son raporlar, bazı bölgelerde yıllık fiyat artışlarının yüzde 30’un üzerine çıktığını ortaya koyuyor. Buna karşın Türkiye, son dönemde avro bazında fiyatların gerilediği sayılı ülkelerden biri olarak öne çıkıyor.
KÜRESEL ET ARZI DARALIYOR
Kırmızı ette küresel arzın zayıflaması, fiyat artışlarının temel nedeni olarak gösteriliyor. Özellikle kuraklık, yem maliyetlerindeki yükseliş ve üretim hacimlerindeki düşüş, dünya genelinde et tedarikini baskılıyor. FAO ve AB Komisyonu verilerine göre, son bir yılda birçok ülkede kırmızı etin üretim maliyetleri keskin biçimde yükseldi. ABD ve Avrupa'da rekor seviyelere çıkan fiyatlar, küresel piyasadaki genel yönü belirliyor.
ÜLKELERE GÖRE FİYAT HARİTASI: REKORLAR PEŞ PEŞE
Güncel uluslararası verilere göre ülkelerdeki karkas et fiyatları şöyle şekilleniyor:
İNGİLTERE’DE TARİHİ SEVİYELER
İngiltere’de 100 kilogram karkas etin fiyatı 745,3 avroya ulaştı. Geçen yıl 600 avronun altında olan fiyatlar, yaz döneminde 800 avronun üzerine çıkarak zirve yaptı. Son haftalarda sınırlı bir geri çekilme görülse de yıllık artış yüzde 25’e yakın.
ABD’DE SERT ARTIŞ
Dünyanın en büyük üreticilerinden ABD’de fiyatlar bir yıl içinde 580 avrodan 727,5 avroya yükseldi. Bu artış yüzde 25 olarak kayda geçti. ABD piyasasında son altı ayda daha dengeli bir seyir dikkat çekiyor.
AVRUPA BİRLİĞİ GENELİNDE KESİNTİSİZ YÜKSELİŞ
AB genelinde ortalama fiyat 669,8 avroya çıktı. Bölgedeki yıllık artış yüzde 30'un üzerinde. 2022–2024 döneminde 500 avro seviyelerinde seyreden fiyatlar, 2024 sonbaharından itibaren kesintisiz yükseliş trendine girdi.
AVUSTRALYA’DA DALGALI AMA YÜKSELEN GRAFİK
Avustralya’da fiyatlar son bir yılda %13,7 arttı ve 100 kilogram etin fiyatı 431,7 avroya ulaştı.
BREZİLYA DÜŞÜK FİYATLI ÜLKELER ARASINDA
Dünyanın en büyük kırmızı et ihracatçısı Brezilya’da fiyatlar 310,3 avro seviyesinde kalıyor. Ülkede fiyatlar diğer bölgelere kıyasla daha istikrarlı seyrediyor.
TİCARET AKIŞI DEĞİŞİYOR, TALEP GENİŞLİYOR
Küresel et fiyatlarındaki yükseliş, pek çok ülkede gıda enflasyonunun ana itici gücü haline geldi. ABD’de sığır varlığının 86 milyon başa kadar gerilemesi, son 75 yılın en düşük seviyesi olarak kaydedildi. Uzmanlar, ABD’de sürü kapasitesinin ancak 2027–2028 döneminde toparlanabileceğini öngörüyor. Bu tablo, ülkeyi daha büyük bir et ithalatçısına dönüştürüyor.
ABD yönetimi ise otlak alanlarını genişletme ve kritik sığır limanlarını yeniden açma planıyla fiyatları düşürmeyi hedefliyor. Yetkililer, 2026 yılı boyunca fiyatların daha düşük seviyelerde seyretmesini amaçlıyor.
Brezilya’da da ticaret yönü değişmiş durumda. ABD’nin gümrük tarifeleri nedeniyle ihracat daha çok Asya’ya kaydı. Bu kayma, 2024’ün ilk yarısında Brezilya’nın ihracat fiyatlarını yüzde 20’nin üzerinde artırdı. Çin’de artan talep de küresel piyasayı etkiliyor. Ülkenin sığır eti ithalatı 2024’ün ilk yarısında yüzde 24 yükseldi.
TÜRKİYE’DE FİYATLAR AVRUPA’YA GÖRE DAHA DÜŞÜK
Türkiye’de kırmızı et piyasası Tarım ve Orman Bakanlığı ile Et ve Süt Kurumu tarafından yakından izleniyor. Küresel fiyat artışlarına karşın Türkiye’de son 8 ayda avro bazlı gerileme yaşandı. Mart ayında 10,88 avro olan karkas etin kilogram fiyatı, kasım ayında yüzde 11,2 düşerek 9,66 avroya geriledi. Tüketici tarafında ise Türkiye’de kuşbaşı fiyatı 13,13 avro olarak hesaplandı. Bu rakam, Avrupa ortalaması olan 16,13 avronun altında kalıyor.
