ABD’nin sunduğu teklif; İsrail'in, Lübnan’ın güneyinde işgal altında tuttuğu beş stratejik noktadan çekilmesi ve kara, hava ile deniz yoluyla yürütülen tüm askeri operasyonların durdurulması şartlarına dayanıyor. Karşılığında ise Lübnan hükümetinden, topraklarındaki tüm silahlı grupların, özellikle Hizbullah’ın silahsızlandırılması talep ediliyor.
Toplantı sırasında Hizbullah ve Emel Hareketi’ni temsil eden beş Şii bakan, kararı protesto ederek kabineyi terk etti. Bu durum, özellikle Lübnan’ın siyasi yapısındaki mezhepsel hassasiyetleri bir kez daha gözler önüne serdi.
DEVLETİN TEK GÜÇ OLDUĞU BİR GÜVENLİK MODELİ HEDEFLENİYOR
Lübnan Enformasyon Bakanı Paul Morcos, toplantı sonrası yaptığı açıklamada, ABD tarafından sunulan teklifin ilk sayfasındaki temel prensiplerin kabul edildiğini söyledi. Morcos, bu prensiplerin başında, Lübnan’daki tüm silahların yalnızca devletin denetiminde olması ve devlet dışı tüm silahlı yapıların silahsızlandırılması maddesinin geldiğini belirtti.
Ayrıca, İsrail’in işgal ettiği bölgelerden tamamen çekilmesi, Lübnan ve komşu ülkeler olan Suriye ile İsrail arasında net ve kalıcı sınırların çizilmesi ve tüm düşmanlıkların sona erdirilmesi gibi konular da kabul edilen maddeler arasında yer aldı.
HİZBULLAH’IN TEPKİSİ VE SÜRECİN İŞLEYİŞİ
Morcos, Hizbullah’ın bu karara karşı çıkmasının ardından, silahsızlandırma sürecinin nasıl işleyeceği konusunda gelen soruları yanıtladı. Sürecin Lübnan ordusu tarafından hazırlanacak bir plan doğrultusunda ilerleyeceğini ve bu planın ağustos ayı sonuna kadar bir zaman çizelgesiyle birlikte sunulacağını ifade etti.
ABD’nin teklifine göre Lübnan hükümeti, ilk aşamada 15 gün içerisinde bir kararname çıkararak Hizbullah’ın yıl sonuna kadar tamamen silahsızlandırılacağına dair bir taahhüt vermek zorunda. Bu adımın atılması halinde İsrail’in askeri operasyonlarını sona erdirmesi bekleniyor.
TEKLİF 4 AŞAMADA HAYATA GEÇİRİLECEK
ABD’nin planı, dört aşamalı bir süreç içeriyor:
- İlk aşama: Lübnan hükümetinin, 15 gün içinde silahsızlandırma kararını ilan etmesi ve İsrail’in askeri operasyonlara son vermesi.
- İkinci aşama: 60 gün içinde silahsızlandırma sürecinin uygulamaya konulması ve İsrail’in Lübnan’ın güneyinden kademeli çekilmeye başlaması. Bu süreçte, Uluslararası Kızıl Haç Komitesi ile koordinasyon sağlanarak İsrail’de tutulan Lübnanlı mahkumlar serbest bırakılacak.
- Üçüncü aşama: 90 gün içinde işgal altındaki son iki noktadan da İsrail’in çekilmesi, Lübnan’daki enkazların kaldırılması ve altyapının yeniden inşası için çalışmalara başlanması.
- Dördüncü aşama: 120 gün sonunda Hizbullah’ın elinde bulunan füze ve İHA’lar dahil olmak üzere tüm ağır silahların imha edilmesi. Bu sürecin sonunda ABD, Suudi Arabistan, Fransa, Katar ve diğer müttefik ülkeler ile birlikte Lübnan'ın ekonomik kalkınması için uluslararası bir konferans düzenleyecek.
LÜBNAN İÇİN YENİ BİR DÖNEM Mİ BAŞLIYOR?
Onaylanan bu plan, Lübnan’ın devlet otoritesini yeniden tesis etmesi, güney sınırlarında istikrarın sağlanması ve ülkenin uluslararası destekle yeniden inşası açısından kritik bir fırsat olarak değerlendiriliyor. Ancak Hizbullah’ın tutumu ve iç siyasi dengeler, sürecin nasıl ilerleyeceği konusunda belirleyici olacak.
