Milli Mücadele’nin en kanlı ve belirleyici çatışmaları Batı Cephesi’nde yaşanmıştır. 15 Mayıs 1919’da İzmir’in Yunan ordusu tarafından işgal edilmesi, bu cephenin resmen açılmasına neden oldu. İşgale karşı ilk direniş Kuva-i Milliye birlikleri tarafından başlatılırken, daha sonra düzenli ordunun kurulmasıyla mücadele daha güçlü bir yapıya kavuştu.
Batı Cephesi, yalnızca askeri bir alan değil, aynı zamanda Türkiye’nin bağımsızlık sürecinin kaderini belirleyen stratejik bir bölgeydi. Bu cephedeki başarılar, hem halkın moralini artırmış hem de yeni Türk Devleti’nin uluslararası alanda tanınmasına katkı sağlamıştır.
BATI CEPHESİ’NDE KİMLERLE SAVAŞILDI?
Batı Cephesi’nde Türk milletinin karşısındaki ana güç Yunan ordusu idi. Yunanistan, İngiltere’nin desteğiyle Anadolu’da genişleme politikası izliyor, Sevr Antlaşması’nın uygulanması için askeri işgale hız veriyordu.
Bu işgale karşı Akhisar, Ayvalık, Bergama, Aydın, Nazilli, Salihli ve Soma gibi bölgelerde halk direnişi başladı. Kuva-i Milliye birliklerinin kararlı direnişi, ilerleyen süreçte düzenli orduyla birleşerek büyük bir güce dönüştü.
BATI CEPHESİ KOMUTANI KİMDİR?
Batı Cephesi, düzenli ordunun kurulmasının ardından İsmet İnönü (İsmet Paşa) komutasına verildi. İnönü, hem cepheyi başarıyla sevk ve idare etti hem de Türkiye’nin kaderini değiştiren zaferlere imza attı. Cephede ayrıca Fevzi Çakmak gibi önemli komutanlar da görev almıştır.
BATI CEPHESİ’NDE YAPILAN SAVAŞLAR HANGİLERİDİR?
Batı Cephesi’nde birçok çatışma yaşansa da, Milli Mücadele’nin dönüm noktası olan başlıca savaşlar şunlardır:
1. İNÖNÜ SAVAŞI (6–11 OCAK 1921)
Batı Cephesi’nin ve düzenli ordunun ilk büyük zaferi olan 1. İnönü Muharebesi, Yunan ordusunun ilerleyişini durdurdu. Bu zaferin ardından TBMM, Londra Konferansı’na davet edilerek uluslararası alanda önemli bir meşruiyet kazandı.
2. İNÖNÜ SAVAŞI (23 MART–1 NİSAN 1921)
İngilizlerin teşvikiyle yeniden saldırıya geçen Yunan ordusu, bu savaşta da durduruldu. Zaferin ardından Mustafa Kemal Paşa, İsmet Paşa’ya ünlü telgrafını gönderdi:
“Siz orada yalnız düşmanı değil, milletin makus talihini de yendiniz.”
KÜTAHYA-ESKİŞEHİR MUHAREBELERİ (TEMMUZ 1921)
Bu muharebelerde Türk ordusu stratejik bir geri çekilme kararı alarak birliklerini Sakarya’ya çekti. Bu geri çekilme, ordunun yeniden güçlenmesini sağladı.
SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ (23 AĞUSTOS–13 EYLÜL 1921)
“Savaşın kaderini değiştiren muharebe” olarak bilinen Sakarya, Mustafa Kemal Paşa’nın Başkomutan olarak yönettiği büyük bir savunma savaşıydı. Bu zaferle Yunan ordusu geri çekilmeye zorlandı.
BÜYÜK TAARRUZ VE BAŞKOMUTANLIK MEYDAN MUHAREBESİ (26 AĞUSTOS–30 AĞUSTOS 1922)
Anadolu’daki Yunan işgalinin tamamen sona ermesini sağlayan Büyük Taarruz, Batı Cephesi’nin en büyük ve son büyük savaşıdır. 30 Ağustos’ta kazanılan Başkomutanlık Meydan Muharebesi ile Yunan ordusu büyük bir yenilgiye uğratıldı.
BATI CEPHESİ HANGİ ANTLAŞMA İLE KAPANDI?
30 Ağustos zaferinin ardından Yunan ordusu geri çekildi ve bölgedeki çatışmalar sona erdi. Batı Cephesi, 11 Ekim 1922’de imzalanan Mudanya Ateşkes Antlaşması ile resmen kapandı. Bu anlaşma, Türk ordusunun askeri zaferini diplomatik başarıyla taçlandırdı.
BATI CEPHESİ KAHRAMANLARI
Batı Cephesi’nde hem düzenli ordu hem Kuva-i Milliye büyük kahramanlıklar gösterdi. Cephede adı öne çıkan bazı isimler şunlardır:
-
Gördesli Makbule
-
Yörük Ali Efe
-
Kara Fatma
-
Satı Çırpan
-
Fevzi Çakmak
-
İsmet İnönü
