Felsefede ve edebiyatta sıkça kullanılan “nikbilik” kavramı aslında hayat felsefesine dair önemli bir duruşu ifade ediyor. İşte anlamı, kökeni ve örnekleriyle nikbinlik...
NİKBİNLİK KİMDİR?
“Nikbinler” aynı zamanda 2014 yılında Serkan Selay tarafından yazılan ve Uşşak makamında bestelenen etkileyici bir esere katkı sağlamış grubun adıdır.
Bu eser, hem derin bir aşk hikayesini hem de toplumsal meseleleri zarif bir biçimde harmanlar.
“Eylülzede” kelimesi, “Eylül’ün mağduru” anlamına gelir; bir dönemi, bir acıyı ve bir duygusal kırılmayı simgeler. Ancak parça, bu hüznü bir karamsarlıkla değil, tam aksine nikbin bir umutla işler.
ANATOLIAN PSYCH ROCK LAB İŞBİRLİĞİ
Serkan Selay’ın Anatolian Psych Rock Lab ile kurduğu bağlantı, esere farklı bir boyut kazandırmıştır.
Nikbinler Band ile Anatolian Psych Rock Lab’in ortak çalışması sonucunda, “Eylülzede” hem Anadolu rock geleneğini hem de psikedelik tınıları modern bir biçimde birleştiren güçlü bir üretim olarak ortaya çıkmıştır.
Bu yönüyle eser, hem yerel bir duygunun hem de evrensel bir müzikal anlayışın buluşma noktasıdır.
NİKBİN NE DEMEK?
Nikbin, Farsça kökenli bir sözcüktür. “Nik” (iyi, hayırlı) ve “bin” (gören, düşünen) kelimelerinin birleşiminden oluşur.
Kelime anlamı olarak “iyi gören, iyimser, olumlu düşünen kişi” anlamına gelir.
Yani nikbin kişi, olaylara karamsar değil, umutlu ve yapıcı bir bakış açısıyla yaklaşan kişidir.
NİKBİNLİK (NİKBİLİK) NEDİR?
Nikbinlik ya da bazı kaynaklarda geçen adıyla nikbilik, hayatı olumlu yönleriyle değerlendirme eğilimini ifade eder.
Bu kavram, iyimserlik felsefesi olarak da tanımlanır.
Nikbinlik, hem bireysel psikolojide hem de toplumsal felsefede önemli bir yer tutar. Nikbin bir kişi, sorunlar karşısında yılmaz, olumsuzlukları geçici görür ve geleceğe dair umudunu korur.
NİKBİNLİĞİN FELSEFİ TEMELLERİ
Nikbinlik düşüncesi, Batı felsefesinde Leibniz ile özdeşleşmiştir.
Alman filozof Gottfried Wilhelm Leibniz, dünyadaki kötülüklere rağmen evrenin “mümkün olan en iyi dünya” olduğunu savunmuş ve bu görüş, iyimserlik felsefesi (optimism) olarak adlandırılmıştır.
Nikbinlik kavramı da Türkçede bu felsefi anlayışın karşılığı olarak kullanılmıştır.
NİKBİN VE BEDBİN ARASINDAKİ FARK
-
Nikbin: Olaylara olumlu bakan, iyimser, umutlu kişidir.
-
Bedbin: Farsça “bed” (kötü) + “bin” (gören) kelimelerinden gelir. Olayları olumsuz yönüyle değerlendiren, karamsar kişiyi tanımlar.
Yani nikbin = iyimser, bedbin = karamsar demektir.
NİKBİNLİĞİN EDEBİYATTAKİ YERİ
Türk edebiyatında nikbinlik, özellikle Cumhuriyet dönemi yazarları ve halk şairleri tarafından sıkça vurgulanan bir yaşam felsefesidir.
Şair Mehmet Akif Ersoy, “Yeis yok, ümit var!” dizelerinde bu yaklaşımı simgeler.
Ayrıca Yahya Kemal, Necip Fazıl ve Sezai Karakoç gibi isimlerin şiirlerinde de nikbin bir dünya görüşü hakimdir.
